Bern, 22 janar 2018: BISHZ-së, veprimtarinë organizative në drejtimin e kulturës e përmbylli me organizimin e dy përurimeve të librit: « NJË JETË VEPRIMTARI HUMANITARE » nga Behide Hasanaj dhe Shfaqjen e filmit dkumentar „Në udhën e shenjtërimit“ nga regjisori N. Lleshi, kushtuar bamirësisë për znj. Behide Hasanaj, me datën 02.12.2017 në Bern dhe 16.12.2017 në Solothurn.
Një gjallëri dhe freskim të veçantë gjatë përurimit ishte pjesëmarrja e nxënësve të SHSH nga Ostermundigeni-Bern, me mësuesen e nderuar Ida Jashari, me paraqitjen e tyre me recitalin JETA në gjuhën shqipe dhe gjermane, nga autorja Gonxhe Bojaxhiu- Shenjtorja Nëna Terezë dhe pjesa mjaft interesante me melodi të gërshetuara për mrekulli nga instrmente të ndryshme muzikore, që u mirëpritën dhe u duartrokitën nga pjesëmarrësit në shenjë nderimi për freskinë dhe gjallërinë që ja shtuan këtij përurimi.
Në Solothurn më 2017-12-16 gjatë përurimit të dytë, pjesëmarrësit, pasi që shiquan filmin dokumentar dhe përcollen me vëmendje vështrimet lidhur me librin, pothuajse të gjithë muarren pjesë në bashkëbisedim lidhur me librin dhe filmin. Paraqiten mendimet, vlerësimet dhe pikëpamjet e tyre, perms pyetjeve të parashtrua dhe pergjegjeve të marra gjithnjë tue ju përmbajtur kohës së pararapar për bashkëbisedim.
Pyetjeve të parashtruara në të dy gjuhët ju përgjegj znj. Behide Hasanaj, e gjatë bashkëbisedimit morrën fjalën dhe paraqitën vlerësimet për filmin e librin si dhe folën fjalë miradije dhe përgëzuan znj.Behide Hasanaj për veprimterinë e saj 38 vjeçare në drejtimin e bamirësisë. E përgëzuan që të gjithë, për forcen dhe vullnetin e saj të vazhdueshëm.
Znj. Behide Hasanaj në mesin e pergjegjeve tha:” Se për bamirësi, s`ka nevojë të ketë shkollë e fakultet, sepse bamirësia burimin e ka nga shpirti i njeriut që ka elemente e dhunti për bamirësi , tregoi se këtë ajo e ka pasur qysh nga fëmiria…”
Shkrimin e priftit , Marcel Dietler, Pfarrer e lexoj znj. Maya Cichon në gjuhën gjermane, e cila i pershendeti pjesëmarrësit në gjuhën shqipe, dhe parashtroj pyetje znj.Behide Hasanaj dhe mendimet dhe vlerësimet e saja i paraqiti ne gjuhën gjermane që u mirëpriten nga pjesëmarrësit.
Ishin interesantë bisedat dhe vlerësimet e bëra nga Zymer Tahiraj, Hamzë Morina, Ahmet Xhigoli, Hekuran Rexhepi dhe Bardhec Berisha, lidhur me filimin dhe vështrimet për librin të cilat i përcjelli vazhdimisht kamramani Frrok Kolaj I cili ishte dhe përgjegjësi kryesor për anen e përgatitjeve teknike Freski të veçantë I dha përurimit rapsodi Hekuran Rexhepi me këndimin e këngës kushtuar atdhetarit dhe veprimtarit të çështjes kombëtare të madhit Anton Çettës.
Në vijim vështrimi, jetëshkrimi dhe fotoalbumi që pasqyrojnë rrjedhen e përurimeve të librit që u përurua në ktë fund viti.
Një vështrim i shkurtër me rastin e përurimi të librit: «NJË JETË VEPRIMTARI HUMANITARE » nga Behide Hasanaj, më datën 2017-12-16 në Langendorf /S0
Përgatitur nga Abas Fejzullahi
JETËSHKRIM, SI DITAR DHE DOKUMENTAR
Në jetën e përditshme organizohen dhe bëhen përurime të ndryshme nga krijimtari të ndryshme. Në të shumtën e rasteve pjesëmarrësit e ftuar e të pranishëm në përurim, flasin për veprën që përurohet, nëse kanë pasur rastin me u njohur me veprën apo lexuar ate, për të paraqitur vështimin lidhur me veprën që përurohet.
Me rastin e përurimit të librit:
« NJË JETË VEPRIMTARI HUMANITARE » nga autorja Behide Hasanaj, përgatitur nga redaktorja Arta Nikçi- Berisha, ndërsa Lektor për Gjermanisht: Göpf Berweger dhe Prof. Dr. Dr. Basil Schader .
Libri, ka 846 faqe dhe është ndarë në tetë (8) kapituj, të shoqëruar me shumë fotografi dhe dokumentacion me të dhëna e dëshmi lidhur me veprimtarinë e bamirësisë.
Nëse me kujdes lexohet dhe analizohet përmbajtja e librit:
« NJË JETË VEPRIMTARI HUMANITARE » lexuesi ose të interesuarit për të studiuar dhe hulumtuar vërtetësinë e të dhënave lidhur me bamirësi, do të kenë mundësinë me vërejtë të dhënat e paraqitura, lidhur me zhvillimin e veprimtarisë bamirëse në kohë dhe hapësirë, të z. Behide Hasanaj, si dhe bashkëpunimin e saj me njerëz të vullnetit të mirë për bamirësi, me organizata të ndryshme bamirëse dhe institucione të ndryshme të këtij drejtimi e të ngjashme në shtetin Zvicëran, ku dhe ka zhvilluar veprimtarinë kryesore, falë mirëkuptimit dhe përkrahjes nga institucionet përgjegjëse të Zvicrës.
Pasi që në libër janë paraqitur të dhëna për shuma dhe forma të ndryshme të ndihmave në kohë dhe hapësirë në rrethana e kushte të jashtëzakonshme të krizës së krijuar në Ballkan nga luftratë e zhvilluara, me rreziqe të shumta edhe për jetën e veprimtarëve të bamirësisë, ku janë krijuar kriza njerëzore-humanitare, të shkaktuara nga luftratë pushtuese që ka bërë Serbia, ndaj popujve jo serb dhe territoreve të tyre…!
Librin e pasurojnë shumë fotografi, të cilat dëshmojnë për veprimtarinë e bamirësisë, siç thuhet shpesh se një fotografi fletë më shumë se 100 apo 1000 fjalë.
Fotografitë e shumta përfshirë në libër, paraqesin tmerret e luftës, dhunës dhe barbarisë nga pushtuesit serb, që shërbejn si dëshmi e dokumentacion, që Zonja Behide Hasanaj i ka dorëzuar në Arkivin e Kosovës, që kanë shërbyer e shërbejnë për punëtorët e arkivit, për të paraqitur dhunën dhe gjenocidin serb ndaj popullit shqiptarë në trojet e tyre vendore, kjo vërtetohet në pjesën e fundit të librit.
Shkruhet e flitet nga të tjerë për bamirësinë si veprim njerëzorë me vlera të përgjithshme, por të merresh dhe të veprosh drejtpërdrejtë me bamirësi është diçka krejt tjetër në praktikë, andaj këtë veprimtari e kryejnë vetëm ata të cilët e ndiejnë në shpirt dashurinë për tu ndihmuar atyre që kanë nevojë për ndihmë e në veçanti për skamnorët, të sëmurët, të pa aftit e të dhunuarit etj.
Bamirësi është edhe një fjalë e mirë, dhe një lule kur ja dhuron një të sëmuri, por kur ja shpëton jetën një të plagosuri apo ofron ushqimin një ushtari në luftë, apo një skamnori nga uria, kjo është shumë njerëzore, dhe këto të dhëna mund t`i lexoni në librin e z. Behide Hasanaj.
E veçantë në librin e z.Behide Hasanaj është:
Falënderimi që i bënë bashkëpunëtorëve me të cilët ka bashkëpunuar dhe falënderimi i veçantë për bamirësi për shtetin Zvicëran, për ndihmën e dhënë në hapësirat e Ballkanit përfshirë Kosovë në veçanti .
Si përfundim:
Libri me përmbajtjen e saj që ka, mund të merret si dokumentarë, ditarë dhe jetëshkrim.
Nga Abas Fejzullahi 2017-12-16 Solothurn
Me rastin e përurimit të librit :
«NJË JETË VEPRIMTARI HUMANITARE » shkrimi nga znj.Fatime Kalimashi kushtuar veprimtares për bamirësi znj. Behide Hasanaj, në formë jetëshkrimi
Fatime Kalimashi
Behide Hasanaj
Behide Hasanaj, një grua me virtyte të larta njerëzore, humane dhe e devotshme. Ajo që e bënë të veçantë Behiden, është dashuria për njerëzinë, dhembshuria dhe humanizmi drejtë njerëzores, drejtë lirisë së shprehjes dhe të qenurit në ekzistencë.
Ajo si femër e dalluar, e sinqertë, me moral të pastër, me zemër të madhe, e bën të fortë për ti dalur në ndihmë atdheut, vendit që ajo i përket, pra Kosovës. Ajo qysh në fëmijëri dinte dhe ndjente gjërat sikur të rriturit, sepse ajo lindi si e tillë dhe gjithnjë luftonte për të drejtat e njeriut, ajo si grua, si nënë dhe si luftëtare sfidoi gjithë problemet dhe doli fitimtare me çdo kusht vetëm për vetëm që ishte e drejtë ndaj vetës dhe Zotit, prandaj tek Behidja shihet vet forca e saj shpirtërore duke u bazuar nga fëmijëria e saj, familja dhe populli i shumëvuajtur.
Ajo u lind dhe u rrit në një familje fisnike dhe bujare, ajo u edukua nga prindërit se si duhet dashur atdheun, si duhet dashur dhe ndihmuar njerëzit , ngase kështu thotë edhe Zoti. Behidja u betua para familjes dhe Zotit se ajo do të punojë dhe veprojë për ta ndritur Kosovën dhe popullin e saj, fëmijët që i rriti me shumë mund dhe sakrificë dhe që ajo luante rolin e nënës dhe babait, tezës dhe hallës, edukatores dhe gjithçka që atyre iu deshtë, pra ajo në mungesën e gjithçkaje bënte të pamundurën për ta, mandej ajo mori edhe rrugën e mërgimit, drejtë Zvicrës, për tu integruar si qytetare, si në shoqëri ashtu edhe në bamirësi. Ajo në fillim punoi për t’ju siguruar jetën fëmijëve të saj, pastaj vazhdoi të punojë edhe për të tjerët.
Ajo organizonte, themelonte shoqata, integronte të huaj, ndihmonte njerëzit, ajo nuk dinte të bënte dallime sepse njerëzit si Behidja, janë të rrallë, ato lindin për të mos vdekur kurrë, siç edhe kemi rastin me të, që përmes punës së saj 4 dekadëshe ajo nuk u dorëzuar kurrë, punoi si vullnetare para, gjatë dhe pas luftës.
Behidja qysh në atë kohë si një femër e guximshme mori në sy kurbetin për ta ndihmuar dhe dal zot popullit të saj të shumëvuajtur, ajo tregonte historikun e popullit të saj, ajo kërkonte me çdo kusht bindshëm që Zvicra, ta njoh Kosovën, ta ndihmon popullin e saj, ajo e vendosur dhe këmbëngulëse që nuk ju trembej as syri kërkonte të drejtat e saj, të drejtat e njeriut dhe me çdo kusht u bë edhe themeluese e shoqatës “ Nëna Terezë”, dhe shumë shoqatave tjera, si dhe anëtare internacionale për të drejtat e njeriut. Vlen të theksohet se puna e saj 37 vjeçare, dallon në çdo pikëpamje duke mos harruar luftën në Kosovë, që ajo i doli në ndihmë në çdo aspekt, si në financa, në ushqim, veshmbathje, ilaçe e deri në strehimin e të plagosurve, në strehimin e të dhunuarave, fëmijëve jetim dhe të gjithë ata që patën nevojë për ndihmë.
Behidja rrezikonte edhe me jetën edhe me familjen, por për të nuk vlente asgjë më shumë se populli i saj dhe liria e Kosovës. Behide Hasanaj, nuk kursej asgjë ajo që nga viti 1983 e deri në vitin 2016, bëri gjithsejtë 284 udhëtime, për t’ju dalur në ndihmë edhe shteteve tjera siç ishin Sarajeva, Kroacia, Mali I Zi, Maqedonia, Shqipëria dhe Kosova, ajo gjithë këto udhëtime i bëri me autobus, makinë, traget dhe avion.
Behidja çdo herë deklaron ndihmën e miqve të saj zviceran. Zvicra për të është vendlindja e dytë sepse aty kishte gjetur familjen dhe shoqërinë, a ty kishte gjetur besimin dhe përkrahjen, lirinë e shprehjes dhe mbështetjen për ndihmë.
Behidja dhe populli i saj e falënderojnë shtetin Zviceran dhe i janë shumë mirënjohës për kontributin e dhënë gjatë dhe pas luftës. Behide Hasanaj, falënderon edhe Gjermanin dhe shtetet tjera të cilat i dolën në ndihmë Kosovës, që kur ajo apeloi institucionet shtetërore.
Behidja bëri bujë në të gjitha vendet e botës duke kërkuar ndihmë për popullin e saj. Behidja ishte dhe do të mbetet model i gjithë njerëzimit, të gjithë ata që kishin rastin ta takojnë vetëm njëherë Behiden jam e bindur se do t’ia kanë lakmi për të mirë, andaj puna dhe vepra e saj na bënë të mburremi dhe krenohemi për jetën dhe veprën e saj, gjë që na bënë edhe ndeve të ndihemi shqiptar.
Me respekt,
Fatime Kalimashi
Kosovo und die Schweiz – die Schweizer Kirchen und Kosovo
Marcel Dietler, Pfarrer
Die Schweiz war eines der ersten Länder, welche Kosovo als unabhängigen Staat anerkannte. Seit Oktober 1999 beteiligt sich die Schweizer Armee mit Swisscoy an der friedensfördernden Mission Kosovo. Dass die Schweiz sich für Kosovo dermassen engagiert ist nicht selbstverständlich und hat nicht zuletzt mit dem gemeinsamen Einsatz von evangelischen und katholischen Kirchen zu tun.
Behide Hasanaj & Marcel Dietler, Pfarrer
Behide Hasanaj hat ein Buch geschrieben, in welchem sie das Engagement der Schweizer Christen für ihre muslimischen Brüder und Schwestern beschreibt. Als Berner Pfarrer kann ich aus eigener Erinnerung vor allem auf den Einsatz der evangelischen und katholischen Christen im Kanton Bern hinweisen. In andern Kantonen, gerade auch in der Westschweiz, war der Einsatz jedoch ebenso intensiv. In der Stadt Bern waren vor allem zwei Kirchen bekannt für ihre Tätigkeit zugunsten der kosovoalbanischen Flüchtlinge: die Pauluskirche in der Länggasse mit Pfarrer Jakob Schädelin, wo wir die Sitzungen abhielten und Strategien entwickelten und die Johanneskirche, wo wir uns während der schwierigsten Monate jeden Abend mit engagierten Schweizern und Flüchtlingen unter meiner Leitung und der Leitung von Andreas Schmutz in allabendlichen Gebeten für den Einsatz. stärkten.
Das Einstehen der Schweizer Christen für die muslimischen Flüchtlinge widerlegt die Lüge, dass Schweizer Christen muslimfeindlich sind. Wir warnen vor Islamistischen Terroristen, aber für muslimische Menschen wie du und ich setzten wir uns mit unserem Leben ein. Das ist keine Übertreibung; denn für unseren Einsatz sind wir buchstäblich an Leib und Leben bedroht worden. Ich habe persönlich mehrere schriftliche und telefonische Morddrohungen erhalten und bin eines Tages am Berner Bahnhof geohrfeigt worden.
Ich habe bereits gesagt, dass der Schweizer Einsatz für Kosovo nicht selbstverständlich ist und dass das Erkenntnis, dass die Schweiz sich in Kosovo besonders einsetzen sollte, ihren Anfang in den Kirchen gefunden hat.
Obwohl bereits mehrere Kriege in Ex-Jugoslavien stattgefunden hatten, hielt der Bundesrat die Rückführung der kosovoalbanischen Flüchtlinge für zumutbar und hatte deren Ausschaffung beschlossen. Im Kanton Bern stellten sich achtzehn Kirchgemeinden diesem Beschluss entgegen und boten den Flüchtlingen Kirchenasyl an. An die zweihundert Frauen, Männer und Kinder machten vom Kirchenschutz Gebrauch. Uns war klar, dass der Krieg auch in Kosovo jeder Zeit ausbrechen könnte. Junge zurückgeführte Männer wären sofort eingezogen worden.
Der evangelische Kirchenbund und die katholische Bischofskonferenz unterstützten das Kirchenasyl moralisch, nicht aber finanziell. Ein Heer von Freiwilligen kam für die Verpflegung, Kleidung, medizinische Betreuung und juristische Beratung auf. Selbstverständlich löste das Ärger aus. Es gab Menschen, die aus der Kirche austraten. Es gab jedoch auch Ausgetretene, welche beim Kirchenasyl mitmachten und wieder in die Kirche eintraten.
Das Kirchenasyl ist nicht identisch mit dem Verstecken von Flüchtlingen. Natürlich weiss ich von Leuten, welche Flüchtlinge versteckten. Auch bei uns im Pfarrhaus war ein junger Mann versteckt; heute ist er Schweizer Bürger. Die Namen der Flüchtlinge im Kirchenasyl dagegen waren den Behörden sehr wohl bekannt. Die Behörden behandelten das Kirchenasyl sozusagen mit Zuckerrohr und Peitsche. Täglich erhielten wir in den Kirchgemeindehäusern Besuch von der Fremdenpolizeit, welche überprüfte, ob die Träger dieser Namen, die ihnen bekannt waren, sich immer noch in der Kirche aufhielten. Das war die tägliche Peitsche.
Den Flüchtlingen und uns sollte Angst gemacht werden, dass wir damit rechnen müssten, dass eines Nachts die Polzei die Schutzbefohlenen mit Gewalt aus den Kirchgemeindehäusern holen würden. Das Zuckerrohr bestand darin, dass die Behörden uns erlaubten, die Kinder in die Schule zu schicken; sie mussten sich nicht Tag und Nacht im Kirchgemeindehaus aufhalten. Selbstverständlich standen hinter Zuckerrohr und Peitsche bei den Behörden verschiedene Menschen, solche, die gegen das Kirchenasyl waren und solche, die uns wohlwollend unterstützen, sogar unsere Gottesdienste besuchten und bei den Demonstrationen mitmachten. Innerhalb der Behörden setzte es heftige Diskussionen ab.
Ich bin selber mehrmals von Gemeinderätinnen und Gemeinderäten empfangen worden, einmal auch von einem Bundesrat. In solchen Gesprächen konnten wir auch herausspüren, ob ein polizeilicher Einsatz mit Gewalt möglicherweise bevorstand. An unseren Kordinationssitzungen in der Pauluskirche werteten wir aus, was wir spürten, vermuteten oder befürchteten. Zweimal ordneten wir an, dass die Flüchtlinge nicht in den Kirchgemeindehäusern, sondern in der Kirche schlafen mussten und zwar umgeben von Schweizer „Mitschläfern“.
Ich war selber einer der „Mitschläfer“. Am Fernsehen hatte ich vor laufender Kamera berichtet, dass ich im Falle einer Polizeitaktion die Gemeinde mit den Kirchenglocken wecken würde. Einige alte Damen hatten versprochen, im Falle von Glockenalarm in die Kirche zu eilen. Man hätte also zuerst die alten Damen in ihren Nachthemden wegtragen müssen, bevor man die Flüchtlinge hätte ergreifen können.
Nebst den täglichen Abendgebeten luden wir auch zu Gottesdiensten in der Heiliggeistkirche und dem Münster ein, welche u.a.von unseren Freunden innerhalb der Behörden besucht wurden. Hunderte von Gemeindegliedern nahmen an diesen Gottesdiensten teil und marschierten anschliessend mit Fackelnfriedlich protestierend durch die Stadt. Einmal sogar mit einem grossen runden Tisch als Aufforderung, mit uns die Lage in Kosovo neu zu überprüfen. Den Tisch liessen wir als Symbol vor dem Bundeshaus stehen. Mitten in der Nacht erbarmte sich ein Bundeshausangestellter des einsamen Tischs und holte ihn tatsächlich ins Bundeshaus. Was das Symbol ausgelöst hat, entzieht sich meiner Kenntnis. Immerhin bemühte man sich im Bundeshaus, herauszufinden, wem dieser Tisch eigentlich gehörte und brachte ihn freundlich an den Ursprungsort zurück. Später brach dann der Kosovo-Krieg aus; die Flüchtlinge konnten das Kirchenasyl verlassen und durften in der Schweiz bleiben.
Das Kirchenasyl gehört für meine Frau Vreni und mich zu einer der intensivsten, nervenaufreibendsten, aber auch beglückendsten Tätigkeiten in unserem Pfarrer-Leben. Wir sind froh und dankbar, dass die Kosovoalbanerin Behide Hasanaj ihr Buch geschrieben hat. Behide war selber nie Flüchtling, aber eine von vielen freiwilligen Mitarbeiterinnen. Ihre Gesundheit ist nicht mehr die beste, was eine Folgeerscheinung der damaligen Stresssituation sein dürfte.
Pamje nga përurimi i parë në muajn Dimror( Dhjetor) të vitit të kaluar
