Sa i sigurt është programi bërthamor i Pakistanit?
Nga Adnan Qaka
Zëdhënësi i ushtrisë pakistaneze (DG ISPR) deklaroi sot se “programi bërthamor i Pakistanit është i sigurt.” Kjo deklaratë ngre një pyetje me rëndësi të veçantë: Sa i sigurt është realisht ky program?
Sipas të dhënave të bëra publike nga Edward Snowden, ish-agjenti i arratisur i Agjencisë Kombëtare të Sigurisë (NSA) së Shteteve të Bashkuara, SHBA shpenzon gjysmën e buxhetit të përgjithshëm për mbikëqyrjen e programeve bërthamore në mbarë botën, me fokus të veçantë ndaj programit bërthamor të Pakistanit. Megjithatë, pavarësisht këtij përqendrimi të madh, SHBA ka arritur të zbulojë vetëm metodat e transportimit të materialeve bërthamore nga Pakistani – metoda këto që, sipas burimeve, ndryshohen rregullisht nga autoritetet pakistaneze për të ruajtur sigurinë dhe fshehtësinë.
Në aspektin teknik dhe inxhinierik, krahasimet janë domethënëse. Programi bërthamor i Iranit, veçanërisht objekti në Fordow, konsiderohej si një ndër më të sigurtët, duke qenë i ndërtuar rreth 90–100 metra nën tokë. Ky nivel mbrojtjeje ishte i tillë sa që edhe bombat më të fuqishme amerikane për depërtim në bunker nuk ishin efektive ndaj tij.
Megjithatë, objektet bërthamore të Pakistanit, veçanërisht ato në Chaghi – vendi ku u kryen testet bërthamore në vitin 1998 – janë ndërtuar në thellësi prej 600 deri në 1200 metra nën një masiv malor. Kjo strukturë e thelluar siguroi që, edhe pas shpërthimit të njëkohshëm të gjashtë pajisjeve bërthamore, të mos ketë rrjedhje të rrezatimit radioaktiv në sipërfaqe. Dëshmitarët dhe ekspertët e sigurisë kanë raportuar se fuqia e shpërthimeve ishte aq e madhe saqë mali ku ndodhej objekti besohet të jetë lëvizur për një moment. Këto objekte u ndërtuan gjatë periudhës së udhëheqjes së Gjeneral Zia ul-Haq dhe përfaqësojnë një strategji të menduar mirë të sigurisë strategjike.
Në vijim të kësaj filozofie sigurie, Pakistani ka ndërtuar edhe objekte të tjera bërthamore në zona të ndryshme të vendit, duke ndjekur të njëjtin model ndërtimi në thellësi. Që në fazat e hershme të programit, strategët pakistanezë nuk e shihnin Indinë si rrezikun kryesor ndaj sigurisë së kapaciteteve të tyre bërthamore, por Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Analizat e asaj kohe morën parasysh jo vetëm fuqinë ekzistuese të SHBA-së, por edhe kapacitetet që ajo mund të zhvillonte në të ardhmen për të realizuar sulme parandaluese ose përpjekje për çarmatim.
Për pasojë, në dritën e të dhënave të disponueshme dhe nivelit të lartë të përgatitjes së infrastrukturës, programi bërthamor i Pakistanit konsiderohet ndër më të mbrojturit dhe më të sigurtit në botë. Siguria e tij nuk bazohet vetëm në ndërtimin fizik të objekteve, por edhe në një strategji të mirëmenduar teknologjike, logjistike dhe ushtarake.
——————————-
PA TELA, PA KUFIJ, ENERGJI E PASTЁR!
https://pashtriku.org/pa-tela-pa-kufij-energji-e-past%d1%91r/
***
„SAFARI I SNAJPERЁVE“ – GJATЁ LUFTЁS NЁ SARAJEVЁ
https://pashtriku.org/safari-i-snajper%d1%91ve-gjat%d1%91-luft%d1%91s-n%d1%91-sarajev%d1%91/
