AUREL DASARETI: ZEMRA E MËRGIMTARIT LËNGON NE DHE TË HUAJ!

SHBA, 4 prill 2019: Psikologjia është një nga shkencat më interesante që ekzistojnë. Të kuptuarit e shkaqeve të sjelljes sonë, të mistereve të personaliteteve dhe të mendjes, të kuptuarit e proceseve që mbajnë inteligjencën, se si ne zhvillojmë apo zbulojmë se si të përmirësojmë marrëdhëniet tona, janë vetëm disa nga gjërat që zbulohen nga kjo disiplinë e pasur, që gjatë gjithë shkrimeve të mia prej vitit 2001 i kam vënë në dispozicion duke dhënë kontributin tim modest për kombin dhe atdheun.
***
PS: Unë pranoj shumë letra private nga bashkëkombës të ndryshëm që ndonjëherë më këshillojnë dhe ndonjëherë kërkojnë t`i këshilloj në lidhje me ndjenjat shpirtërore, shqetësimet që pengojnë përqendrimin e tyre në jetën e rëndomtë. Më poshtë është përgjigja e përgjithshme, opinioni im:
***
Rëndësia e jetesës në të tashmen, jo në të kaluarën
Rruga që kemi bërë nga e kaluara për të shkuar në vendin ku ndodhemi sot, është gdhendur në mendjet tona. Kjo “gdhendje” ka një ndikim të madh në atë që mendojmë, në atë që themi dhe në sjelljen tonë. Ajo gjithashtu ndikon në strategjitë që kemi që t’u mbijetojmë situatave të ndryshme që jeta hedh kundër nesh. Përvojat që kemi përjetuar, atë që kemi mësuar dhe njerëzit që njohim janë pjesë e personit që jemi sot.
Edhe pse e kaluara është një pjesë e rëndësishme e jetës sonë, është në të tashmen dhe në të ardhmen që po ndodh aftësia jonë për të ndryshuar. Ne nuk jemi një përmbledhje e së kaluarës sonë, duhet të përqendrohemi në të jetuarit në të tashmen.
Ajo që ne bëmë në të kaluarën përcaktoi se kush ishim më parë. Por tani ti nuk je më i njëjti person, ti je ai që jeton sot. Si njerëz, ne vazhdimisht ndryshojmë. Ne ndryshojmë pak nga pak çdo ditë, me çdo gjë të re që mësojmë dhe çdo informacion të ri që marrim. Ndryshimi është i pashmangshëm.
Kjo është arsyeja pse ne vetëm e dëmtojmë veten kur mburremi ose pendohemi për diçka që kemi bërë në të kaluarën. Është e vërtetë se faji është një ndjenjë që, nëse përdoret siç duhet, mund të na ndihmojë në situata ku kemi bërë diçka të gabuar. Por nëse mendojmë shumë për këtë, mund të bëhet një obsesion dhe mund të bëhet toksik. Mund të na pengojë të vazhdojmë me jetën tonë, as nuk do ta rregullojmë të kaluarën.
E kaluara është joreale.
Kur themi se diçka nuk është reale, ne nuk mendojmë se është e paprekshme që ne nuk mund t’i qasemi asaj, ta prekim atë, t`i marrim erë, ta shohim apo dëgjojnë atë. Nëse diçka nuk mund të kuptohet duke përdorur pesë shqisat tona, kjo do të thotë se nuk ekziston në jetën tonë tani. Kjo nuk do të thotë se nuk ekzistonte një herë, dhe kjo ishte sigurisht shumë e vërtetë atëherë. Natyrisht, ne e dimë se këto gjëra ndodhin, por ato janë me të vërtetë vetëm në trurin tonë dhe në psikikën tonë.
Diçka që ekziston vetëm në imagjinatën tonë nuk mund të ndryshohet. Nuk mund të veprosh në të, kështu që të bësh diçka për të provuar të ndryshosh situatat në të kaluarën nuk është aq punë e mençur, nuk ka kuptim.
Për shkak të kësaj, çdo herë që mendja jonë udhëton në të kaluarën, është mençuri të “zhvendosesh” përsëri në të tashmen. Në mënyrë të ngjashme, kur mendja jonë udhëton në të ardhmen, gjithçka që na bën është të na mbushë me ankth të padobishëm. E vetmja gjë që me të vërtetë ekziston është këtu dhe tani, e kaluara dhe e ardhmja ekzistojnë vetëm në kokën tonë.
Një gjë është realiteti i së tashmes, ku me të vërtetë kemi fuqinë për të ndikuar në gjëra. Diçka tjetër është realiteti psikologjik. Në këtë realitet, disa nga veprimet që ne bëjmë në të tashmen nuk janë vetëm të padobishme në një nivel praktik, por ato gjithashtu mund të na dëmtojnë. Kjo ndodh duke menduar për vuajtjet e së kaluarës dhe shqetësuese për të ardhmen. Nëse jemi të prekur dhe të shqetësuar sot për atë që ndodhi dje, mund të humbim kohë në të tashmen.
Të jetosh në të tashmen – Si ta bëjmë?
Hapi i parë për të jetuar me të vërtetë në të tashmen është të zbulosh se e kaluara nuk është e vërtetë. Ishte e vërtetë një herë, por jo tani. Prandaj, ne duhet të heqim dorë për t`i dhënë aq shumë rëndësi dhe vlerë në diçka që nuk ekziston më. Ajo që mund të bëjmë, natyrisht, është të përdorim diçka që mësuam në të kaluarën për të na ndihmuar në të tashmen. Në këtë mënyrë, e kaluara mund të jetë e dobishme dhe mund të mbetet pjesë e jona. Problemi është vetëm kur ne mendojmë për gjëra në të kaluarën që nuk na ndihmojnë të rritemi.
Hapi tjetër është ndalimi i lejimit të mendjes sonë për të udhëtuar në të kaluarën ose në të ardhmen. Imagjinata është një dhuratë e çmuar për sa kohë që nuk e ngatërrojmë me realitetin dhe nuk e ekzagjerojmë atë.
Prandaj, kur zbuloni se po mendoni për atë që “duhet të ketë qenë” ose “nuk duhet të ketë ndodhur”, duhet të ndaloni veten. Ti duhet t`ia kujtosh vetes tende se kjo është ajo që po ndodh tani, dhe kështu duhet të jetë. Ky ushtrim, ushtruar me vetëdije, do t’ju ndihmojë të mos jetoni në të kaluarën.
Prano se nuk mund ta ndryshosh të kaluarën.
Së fundi, refuzoni gjithçka që bëni në të tashmen që ka për qëllim të ndryshojë të kaluarën. Duhet të pranojmë se e kaluara nuk mund të ndryshohet – çfarëdo që ndodhi, kishte një shkak për të. Shkak i mirë apo i keq.
Meqë nuk kemi aftësinë për të ndryshuar atë që ka ndodhur, është e kotë të përjetojmë emocione që do të ishin të dobishme vetëm në të kaluarën.
Gjithashtu, nuk ia vlen të kritikosh ose të lëndosh të tjerët, duke lypur ose duke menduar për atë që ka ndodhur. E vetmja gjë që mund të përdoret nga e kaluara është ajo që ne mund të mësojmë për të na ndihmuar të shmangim përsëri gabimin e njëjtë.
Pra, përqendrohuni në të jetuarit në të tashmen, në lidhje me atë që po ndodh rreth jush, njerëzit që shihni tani, objektin që prekni, nuhateni, hani dhe dëgjoni. Nuk ka asgjë tjetër, të paktën jo tani. Jetoni sot dhe lironi veten nga e kaluara.
***
Bashkëkombësve të trojeve,
Ju jeni të ekspozuar nga të gjitha anët për ndikime shumë të dëmshme të armiqve, ndikime që kanë marrë përmasa vdekjeprurëse për shqiptarinë dhe atdheun tonë të përgjakur gjatë shekujve. Prandaj, më tepër duhet të përqendrohemi në të tashmen, ta pastrojmë oborrin tonë nga plehrat e jo vetëm të tregojmë pisllëqet që ato plehra ia bënë kombit dhe vendit në këto dy 3 deceniet e fundit. Ndalojeni ikjen, ndërpriteni ekzodin që nën ndikimin e propagandës së mediave antikombëtare ia shkaktoni vetvetes. Do të mbeteni rrugëve, vendet e zhvilluara perëndimore i mbyllin vendet e punës për njerëzit e zakonshëm, zëvendësohen me teknikën më të avancuar. Dhe, rastësisht nëse punësoheni, rroga nuk do të jetë e mjaftueshme as për ushqimin më elementar. Nevojiten dy rroga vetëm të paguhet qiraja.
Mediat kombëtare (të pavarura) i keni shumë pak, lexoni vetëm ato. Bojkotoni mediumet e shitura që vazhdojnë me shpëlarjen e trurit të juaj, në favor të xhelatëve të jashtëm dhe të brendshëm.
***
Diaspora, fillimisht është një term për përhapjen e hebrenjve midis popujve të tjerë, por sot përdoret gjithashtu nga popujt tjerë që janë larg nga atdheu i tyre, që rrinë (mbahen) së bashku dhe kultivojnë kulturën e tyre origjinale (nuk janë asimiluar). Termi diaspora përdoret si për vendin nikoqir “në diasporë” dhe për grupin e popullsisë në fjalë. Termi lidhet me nocionin e, më shpesh të pavullnetshëm, për të jetuar në një vend të huaj dhe me një ëndërr për t’u kthyer dikur në vendin e origjinës. Prandaj mbajtja (ruajtja) sa më shumë që të jetë e mundur e kulturës së tij origjinale ishte dhe është shumë e rëndësishme.
Prandaj i apeloj diasporës shqiptare (atyre që e kanë mizën ndër kësulë) që të mos joshin bashkëkombësit tonë të trojeve që ta braktisin vendin, kinse për një jetë më të mirë, sepse ashtu bëhen bashkëveprues të shkretimit të Atdheut të cilit i kanë shumë borxhe.
A ke ikur vet vëlla, prej zorit ose prej qejfit, shiko punën tënde? Pse joshësh tjerët me premtime/përralla kinse do të pasurohen, kur vet shumica e popullsisë vendëse të shteteve përkatëse jeton në kushte të këqija ekonomike-sociale?!
Nëse nuk duash apo nuk mundesh t`ia kthesh një pjesë të borxhit atdheut (vendlindjes) atëherë mos e dëmto më tepër vëlla!
Secili prej nesh duhet të përcaktoj vetë atë që i lejohet dhe atë që i ndalohet!
Nga Aurel Dasareti, USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike ([email protected])