ORTODOKSËT SHQIPTARË NË MANASTIRIN E GRAÇANICËS (1902)

Manastiri i Graçanicës ishte një Manastir i ortodoksëve shqiptarë

ORTODOKSËT SHQIPTARË NË MANASTIRIN E GRAÇANICËS (1902)

Pelegrinët dardanë, me plis të bardhë shqiptar, duke ndjekur meshën ortodokse në Manastirin e Graçanicës në Kosovë më 1902. Dardanët e krishterë e quanin Kisha e Shën Marisë së Virgjër. Mesha u mbajt në gjuhën shqipe.

Në vitin 1902, Kosova ishte ende e pushtuar nga Perandoria Osmane. Besimi fetar duhet të jetë gjithnjë diçka shpirtërore dhe personale, jo një vegël pushtimi dhe pretendimesh teritoriale. Orientimi fetar nuk ka përkatësi etnike.

Edhe dy dekada më vonë, më 1922, në një artikull të mbushur me shqetësime botuar në revistën “Policija” të Beogradit, kryetari i rrethit të Graçanicës, Vojislav Balozoviç, e cilësonte kolonizimin si një faktor vendimtar për shkombëtarizimin e trevave shqiptare.

Në dy faqet e këtij artikulli me titull “Kolonizimi i Kosovës” (“Kolonizacija na Kosovu”), duke kritikuar punën e zyrtarëve të pakualifikuar dhe të pandërgjegjshëm për agrokolonizimin e Kosovës, Balozoviç shprehej i brengosur për ritmet e ngadalshme të këtij procesi, si rezultat i rezistencës së popullsisë vendase shqiptare që nuk pranonte marrjen arbitrare të tokave të tyre. Ai propozonte një plan të përshtatur me ligje, për të arritur një kolonizim të suksesshëm dhe të qëndrueshëm.

—————–

Hodočasnici iz Dardanije, u albanskim bijelim kapam (Plis), na pravoslavnoj misi u samostanu Gračanica na Kosovu 1902 godine. Dardanci Kršćani su je zvali crkva Svete Marije Djevice.

Mise su održavane na albanskom jeziku.

Godine 1902. Kosovo je još uvijek bilo pod okupacijom Osmanskog Carstva.Vjersko uvjerenje trebalo bi uvjek biti nešto duhovno i osobno, a ne oruđe osvajanja i teritorijalnih zahtjeva. Religijska orijentacija nema etničku pripadnost.

Čak dva desetljeća kasnije, 1922. godine, u članku punom zabrinutosti objavljenom u časopisu “Policija” iz Beograda, načelnik Gračaničkog okruga Vojislav Balozović opisao je kolonizaciju kao odlučujući faktor za denacionalizaciju albanskih teritorija.

Na dvije stranice ovog teksta pod naslovom “Kolonizacija na Kosovu”, kritizirajući rad nestručnih i nesavjesnih službenika za agrokolonizaciju Kosova, Balozović je izrazio zabrinutost zbog sporosti tog procesa, kao rezultat otpora lokalnog albanskog stanovništva koje nije prihvatilo samovoljno otimanje njihovih posjeda. Predložio je plan prilagođen zakonima, kako bi se postigla uspješna i održiva kolonizacija.

© Pashtriku.org🤝 Enver Reçica