Pashtriku.org, 15. 07. 2013 – (Në 100 vjetorin e konferencës së Londrës 1913) – Shkrimtari austriak Leo Frojndlih (Leo Freundlich 1875 – 1953) me të drejt vitet 1912 – 1913 i quajti si vite të krimeve dhe të shfarosjes së shqiptarëve nga Serbia… Prandaj edhe librin e tij e titulloi: Albanienes Golgotha – (Golgota shqiptare), të botuar në vitin 1913 në Vjenë.
“Me qindra e mijëra kufoma të masakruara notonin në rrjedhat e lumenjve. Ata që mundin t’i shpëtonin sëmundjeve, urisë, plumbave të pushkëve të këmbësorisë dhe gjyleve të artilerisë serbe, grumbulloheshin në vende të caktuara dhe u jepej nga një plumb kokës. Më zi e pësonin ato që fshiheshin në shtëpitë e tyre. Pas kontrolleve të imta që bëheshin për plaçkitje dhe florinj, gjendeshin lehtë dhe thereshin si berrat. Torturat më të mëdha i pësonin gratë shqiptare, të cilat përdhunoheshin, lidheshin më pas, bëheshin kapicë, mbuloheshin me kashtë dhe digjeshin të gjalla. Në rast se ata ishin shtatzëna, ju çahej barku me bajonetë dhe pasi u nxirrej fëmija nga barku e vendosnin në majë të bajonetës apo të hunjve. Pas masakrimit serbët pinin verë, këndonin dhe hidhnin valle. Kishte raste që ata gjatë therjes mbildhnin gjakun në kupa dhe e hapnin gostinë me të”. – kështu i përshkruante maskrat mizore serbe ndaj shqiptarëve, Leo Freundlich në librin: Albanienes Golgotha, Wien, 1913 (“Golgota shqiptare, Vjenë 1913”) të kryera nga mesi i tetorit 1912 (kur filloj lufta e parë ballkanike) deri në mars 1913.
Leo Freundlich 1875 – 1953
Leo Freundlich në librin e tij përshkruan kronikat e gazetave europiane për krimet e forcave serbe ndaj shqiptarëve.
Po i shpërfaqim disa prej tyre.
Më 12 nëntor të 1912-ës, gazeta “Daily Chronicle” (Kronika ditore) kishte raportuar se masakrimi i mijëra shqiptarëve i kryer nga serbët ishte fakt i pamohueshëm. Afër Shkupit – 2000 shqiptarë myslimanë dhe 5000 të tjerë jo larg Prizrenit u masakruan. Shumë fshatrave u ishte dhënë flaka dhe banorët e tyre ishin masakruar. Kur shtëpitë ishin kontrolluar për armë, shqiptarët vriteshin në mënyrën më të thjesht, edhe pse kurrfarë arme nuk kishin gjetur në shtëpitë e tyre. Serbët bënë të qartë se shqiptarët myslimanë duhet zhdukur dhe çrrënjosur. Ata pohonin se kjo është mënyra më efektive për ta qetësuar vendin.” (Leo Freundlich, Albanienes Golgotha, Wien, 1913, f. 8-9).
Në një artikull të publikuar në “Crusading”, profesori Shiman (Schiemann), konstaton se “serbët janë duke bërë një luftë gjenocidi kundër shqiptarëve. Ata duan që ta shfarosin tërë kombin – me rrënjë dhe degë”. (L.Freundlich, po aty)
Një mjek rumun, dr.Leonte, më 6 janar 1913 kishte raportuar në “Adeverul” të Bukureshtit se mizoritë të cilat i kishte bërë armata serbe mbi shqiptarët e të cilat i kishte parë vetë, kishin qenë shumë më të trishtueshme sesa mund t’i imagjinojë ndonjë njeri. Dr.Leonte në një përshkrim të dëbimit të qindra shqiptarëve të zënë robë, shkruan: “…këta njerëz të shkretë duke ecur rrugëve nga rraskapitja, uria dhe etja rrëzoheshin për tokë, kurse ushtarët serbë në ato çaste ua ngulnin bajonetat në fyt duke shkuar currili i gjakut dhe duke mbetur përplot kufoma të tyre të pavarrosur rrugëve. Edhe fushat, ishin mbulur me kufoma të trupave të vrarë, duke përfshirë të rinj, gra po edhe fëmijë.” (Po aty) “Një vajzë shqiptare 15 vjeçare” – shkruan dr. Leonte – “ishte rrëmbyer dhe ishte dërguar në Kështjellën e Nishit. Ajo ishte e dyshmitë se ka hudhur bomba kundër serbëve, të cilët kishin hyrë në Ferizaj. E gjora vajzë e vogël e cila ishte ngarkuar me krim iu dorëzua ushtarëve serbë në vend se të dërgohej në gjyqin ushtarak. Ushtarët i mëshuan në kafkë me dajak derisa ia thyen kokën grimca – grimca”! (Po aty) Dr.Leonte, ngjashëm me këto i përshkruan edhe masakrat e bëra nga serbët në Kumanovë, Prizren e gjetiu.
Gazeta “Humanite” e Parisit publikoi një shpjegim zyrtar i cili ishte komunikuar në Konsulatën e Selanikut, ku tregon lidhur me mënyrën se si serbët kishin vepruar në Shqipëri – për grabitjet e tyre, shkatërrimet dhe masakrat. Aty vihet në pah shkatërrimi i 31 lokaliteteve shqiptare, plaçkitja e të gjitha lokaliteteve në rajonin e Kratovës dhe Koçanit si dhe djegjjen dhe vrasjen e popullatës shqiptare. Në këtë kronikë, gazeta shkruan, se në “rajonin e Kavadarcit (Kavadar), nga gjithsej 98 fshatra, u dogjën dhe u shkatërruan 34 prej tyre… ndërkaq në Drenovë, të gjithë banorët ishin vrarë. Midis këtij vendi dhe Palikurës ishin zbuluar me radhë shumë varreza, ku dukeshin prej disave kokat e nxjerra jashtë. Të fundit ishin varret e martirëve të cilët ishin varrosur për së gjalli.” (L.Freundlich, po aty)
Lexoni: Leo Freundlich: Albaniens Golgotha 1913
http://pashtriku.beepworld.de/files/libra/Libri_Golgota_1913/leo_freundlich_albaniensgolgotha_1913_23.8.08.htm
Barabaria serbe ndaj shqiptarëve!
Lidhur me barbarinë serbe ndaj shqiptarëve, ka shkruar edhe gazetari danez Fritz Magnussen, i cili gjatë Luftës së Parë Ballkanike (në vjeshtën e vitit 1912) ishte korespondent i gazetës daneze “RIGET, pranë komandës së armatës së 3’të serbe. Leo Freundlich në librin e tij ia kushton një kapitull të veçantë kronikave të gazetarit Fritz Magnussen.
Fritz Magnussen, në raportin e datës 07 nëntor 1912, nga Shkupi (Yskyb’i) për gazetën Riget – shkruan:
“Lufta serbe në Maqedoni ka marrë karakterin e një masakre të tmerrshme ndaj popullsisë arnaute (shqiptare). Ushtria ndjek një luftë shfarosëse të tmerrshme. Sipas prononcimve nga oficerë dhe ushtarë janë vrarë 3000 arnautë midis Kumanovës dhe Yskyb (Shkupit) dhe 5000 përreth Prishtinës. Fshatrat arnaute rrethohen dhe me pas ju vihet zjarri. Banorët që dalin nga shtëpitë qëllohen për vdekje si minj. Kjo gjueti njerëzish tregohet me gëzim nga ushtria serbe. Gjendja në Yskyb është e tmerrshme. Janë bërë kontrolle në shtëpitë e arnautëve dhe nëse gjenden gjëra që ngjajnë me armë njerëzit qëllohen në vend. Është shumë e pasigurt që të qarkullosh në rrugë, sepse vazhdon të qellohet drejt shtëpive dhe brenda tyre. Në çdo moment fluturojnë plumba të vegjël nëpër rrugë. Dje 36 arnautë u denuan me vdekje pa gjyq dhe u ekzekutuan në vend. Lumi sipër në të djathtë është i mbushur me kufoma. Çdo ditë krijohen ekspedita gjuetarësh në fshatrat përreth. Dje një oficer serb më tha mua se kishte marrë pjesë në një gjueti të tillë ku njëkohësisht mburrej se pardje më në fund kishte vrarë 9 arnautë. Nuk kalon asnjë ditë pa patur ndonjë vrasje makabre e ndonjë arnauti…
Lexoni: Çfarë raportonte gazetari danez Fritz Magnussen nga frontet e luftës pushtuese serbe , në tetor-nëntor 1912:
– http://pashtriku.beepworld.de/files/Histori/Kryengritja_1912/gazetari_danez_nga_fronti_luftes_1912_26.11.08.htm
Në një kronikë (reportazh) të publikuar në gazetën “New York Times” më 31 dhjetor të vitit 1912, përshkruhen mizoritë serbe ndaj shqiptarëve. Në vijim botojmë të plotë këtë kronikë rrënqethëse:
* * *
Mijëra burra, gra dhe fëmijë të masakruar, sipas raportimeve hungareze. Gjenocid i tmerrshëm, pasojë e politikave që kishin për qëllim të shfarosnin myslimanët (shqiptarët).
“VRASJET SI SPORT DITOR”
LONDËR, E martë, 31 dhjetor 1912
I dërguari i “Daily Telegraph” në Budapest tregon detale në lidhje me mizoritë që po ndodhin në Shqipëri dhe përreth, raporte këto të mbledhura për autoritetet e Austro – Hungarisë. Korrespondenti thotë: Gjatë marshit drejt detit nëpër Shqipëri, serbët jo vetëm që dinakërisht vranë dhe ekzekutuan shqiptarët e armatosur, por mizoria e tyre nuk u ndal as kur u takuan me njerëz të paarmatosur dhe të pambrojtur, gra dhe burra, fëmijë dhe foshnja në gji. Oficerët serbë, të dehur me fitoren e tyre, deklaruan se qetësimi më i efektshëm i Shqipërisë është zhdukja totale e shqiptarëve muhamedanë. Kjo thënie u adoptua shpejt nga ushtria serbe e okupimit dhe u vu në përdorim.
Në mes të Kumanovës dhe Shkupit, rreth 3000 veta janë rrahur deri në vdekje. Afër Prishtinës, diku afër 5000 shqiptarë ranë në duar të serbëve, jo gjatë ndonjë lufte të ndershme, por gjatë vrasjeve të pajustifikueshme. Për t’i bërë këto krime, ushtarët e çmendur shpikën metoda të reja mizore për të kënaqur etjen e tyre për gjak. Në shumë fshatra, tërë shtëpitë ishin djegur dhe, derisa banorët fatkëqij iknin nga flaka, ata u pushkatuan si minj.
Burrat u vranë para syve të grave dhe fëmijëve, e pastaj gratë e pashpresa u detyruan të shikojnë fëmijët e tyre duke u bërë copë e grimë me bajoneta. Ekzekutimet ishin përditshmëri për ushtarët serbë. Në secilën shtëpi ku gjendeshin armë, të gjithë banorët vriteshin, duke u varur ose pushkatuar. Brenda një dite ndodhnin mbi 36 ekzekutime.
Ish-sekretari i premierit Pashiq, Tomiaç thotë se gjatë një udhëtimi nga Prizreni në Pejë, ai nuk pa asgjë tjetër pos fshatra të shkrumbuara. Anash rrugës kishte trekëmbësha për varje, ku vareshin trupat e shqiptarëve. Rruga për në Gjakovë ishte si “rrugë e varjeve.”
Por tregimet e ligësive, të cilat u bënë në Shqipëri nuk mbaruan me kaq. Veprimet e bëra në Prilep, Kosovë, Veshitcë, thuhet se kanë tejkaluar çdo gjë që shqiptarët kishin vuajtur nën okupimin turk.
Një shqiptar, i cili iku nga Prizreni në Graz, në Stiria dhe i cili studioi në Austri, si i ri, tregon: “Kushdo që e denonconte një shqiptar te serbët, ishte e sigurt që ai person do të vritej. Kjo ndodhte aq vazhdimisht sa njerëzit që iu kishin borxh të holla shqiptarëve muhamedanë, i lajmëronin si tradhtarë. Këta vareshin menjëherë dhe borxhliu mund ta blinte shtëpinë dhe fermën e viktimës me një çmim absurd të lirë”.
Në Shkup shqiptarët e paarmatosur thjesht vriteshin në rrugë nga oficerët serbë dhe nëse vetëm një thikë e gjuetisë gjendej në shtëpi, pronari vritej pa mëshirë.
Në Verisoviç (Ferizaj – Sh.B) komandanti serb i ftoi refugjatët të kthehen dhe t’i dorëzojnë armët. Pasi ata i dorëzuan armët, 400 veta u vranë. Në tërë Veroviçin vetëm pak familje myslimane kishin mbetur. Në Pana, serbët vranë të burgosurit, ndërsa në Prishtinë popullata ishte masakruar.
Vetë oficerët serbë thonë se i kanë ndjekur shqiptarët dhe një oficer mburrej se si kishte vrarë 9 shqiptarë brenda një dite. Edhe jashtë kufijve të Shqipërisë ushtarët serbë kryen krime të llojeve të ndryshme. Në kalanë e Nishit, ku ishin sjellë shumë të burgosur turq, ndodhën skena tragjike. Një njeri ishte shkelmuar deri në vdekje për shkak të mosbindjes.
Një doktor i Kryqit të Kuq thotë: “Kudo që gjendeshin shqiptarët, ata vriteshin pa mëshirë. As gratë, fëmijët dhe pleqtë nuk u kursyen. Unë pashë fshatra që digjeshin për çdo ditë.” Afër Kratovës gjenerali Stefanoviç renditi qindra të burgosur në dy rende dhe urdhëroi të vriteshin me mitraloz.
Gjenerali Zivkoviç urdhëroi të vriteshin 950 njerëz të shquar shqiptarë dhe turq afër Sjenicës, sepse ata e kundërshtonin përparimin e tij.
(Publikuar, më 31 dhjetor 1912 – në gazetën: „The New York Times”)
SERVIAN ARMY LEFT A TRAIL OF BLOOD
Thousands of men, women, and children massacred in march to sea, say Hungarian reports. Executions a daily sport. Terrible atrocities the result of deliberate policy to exterminate Moslems. Special cable to The New York Times.
London, Tuesday, December 31 [1912]
A Budapest dispatch to The Daily Telegraph gives details of atrocities in Albania and elsewhere, as contained in reports gathered for the Austro-Hungarian authorities. The correspondent says:
“On the march through Albania to the sea the Servians did not only treacherously murder and execute armed Albanians, but their beast-like cruelty did not stop at falling upon unarmed and defenseless persons, old men and women, children and infants at the breast.
“The Servian officers, intoxicated by their victory, declared that the most effectual pacification of Albania would be the total extermination of the Mohammedan Albanians. This mot d’ordre was quickly adopted by the Servian Army of occupation and put into practice.
“Between Kumanova and Uskub [Skopje] some 3,000 persons were done to death. Near Pristina [Prishtina] 5,000, exclusively Arnauts [Albanians], fell beneath the hands of the Serbs, not in honorable fight, but by unjustifiable murder.
“To carry out these crimes the maddened soldiers even invented new methods of cruelty to satisfy their lust for blood. In many villages all the houses were set afire, and as the unfortunate inhabitants fled before the flames they were shot in the sight of their wives and children, and afterward the helpless women were forced to watch their children literally carved to pieces with bayonets.
“Executions were the daily diversion of the Servian soldiers. In every house in which arms were found all the inhabitants were killed, being shot or hanged. On single days as many as thirty-six executions took place.
“The former Secretary of Premier Pasitch, Herr Tomiatch, says that during a journey from Prisrend [Prizren] to Ipek [Peja] he saw nothing, but villages burned to the ground. The wayside was lined with gallows, from which the bodies of Albanians hung. The road to Diakowitza [Gjakova] was a “gallows alley.”
But the tale of the atrocities which were perpetrated in Albania was by no means exhausted. The deeds done in Prilep, Kosovo, Weschitza, it is said, exceed everything which the Albanians had to suffer under Turkish rule.
An Albanian of note, who fled from Prisrend to Graz, in Styria, and who studied in Austria as a youth, relates the following story:
“Whoever denounced an Albanian to the Servians was sure the man would be shot. It happened repeatedly that persons who owed money to Albanian Mohammedans informed on them, designating them as traitors. They were invariably hanged and the debtor was enabled to purchase the house and farm of the victim at an absurdly low price.
“In Uskub unarmed Albanians were simply shot down by the Serbian officers in the street and if only a hunting knife was found in a house the owner was shot, no mercy being shown.”
At Verisovitch [Ferizaj] the Servian Commander invited the fugitives to return and lay down their arms. After they had done this 400 persons were cut down. In the whole of Verisovitch only half a dozen Mohammedan families were left alive.
At Pana the Serbs killed their prisoners, while at Varos and Pristina the population was slaughtered.
The Servian officers themselves say they hunted out the Albanians, and one officer boasted that he shot down nine Albanians in one day.
Even outside the boundaries of Albania the Servian soldiers perpetrated all kinds of atrocities. In the fortress of Nish, where many Turkish prisoners were brought, tragic scenes occurred. A man was trampled to death there for insubordination.
A doctor of the Red Cross says:
“Wherever the Albanians were found they were slain without mercy. Women, children and old men were not spared. I saw villages in flames in old Servia every day.
Near Kratovo Gen. Stefanovitch placed hundreds of prisoners in two rows and had them shot down with machine guns. Gen. Zivkovitch had 930 Albanian and Turkish notables killed near Sienitza because they opposed his progress.”
* * *
Nga kronikat e shtypit të huaj, del se përmasat e shfarosjes fizike të shqiptarëve nga Serbia, janë të trishtueshme. Të dhënat burimore flasin se, gjatë Luftërave Ballkanike (luftës së parë dhe të dytë) dhe Luftës së Parë Botërore (1914- 1918) në viset e Shqipërisë Etnike, përpos numrit të të vrarëve të përmendur më lartë, u rrafshuan përtokë mbi 800 lokalitete shqiptare dhe mbi 500 mijë shqiptarë u shpërngulën me dhunë për në Turqi e gjetiu. (Prof.Dr.Muhamet Pirraku: Tkurrjet e dhunshme të arealit etnik shqiptar…, pashtriku.org)
Nga kjo hartë mësojmë se shqiptarët në Vilajetin e Kosovës – kanë qenë shumicë në këto troje dhe se duke i indentifikuar si „turq“ ose „muslimanë“ ata i kanë shpërngulur nga vatrat e tyre stërgjyshore. Nga ky dokument pos të tjerash mësojmë se shqiptarë ka pasur edhe në këto rajone: Poreçi (Juzhni Brod-Makedonski Brod); Prilepi (Prilep); Bitoli (Manastiri); Kavadarci (Kavadari); Marihovo (Manastiri-Marihovë); Negotin Na Vardaru (Negotini i Vardarit); Velesi (Velesi); Ovçe Pole (Ovçe Pole); Radovishte (Radovishte); Strumica (Strumicë); Dojrani (Valandova); Gjevgjelija (Gjevgjelija); Kriva Pallanka (Kriva Pallanka); Kratovo (Kratova); Carevo Sello (Carevo Sello); Malesi (Berovo).
* * *
Të dhëna mbi shqiptarët, para masakrave serbe të viteve 1878 – 1913
ABI BUE: NË MESIN E SHEKULLI XIX, KISHTE DY HERË MË TEPËR SHQIPTARË SESA SERBË!
Ami Boué ( 1794 – 1881 )
Ami Boue, botanist, gjeograf dhe gjeolog Francez, i lindur në qytetin Hamburg të Gjermanisë në fillim të Shekullit të XIX, gjatë viteve 1836 – 37 ndërmori një udhëtim në ballkan, i cili në atë kohë i përkiste Perendorisë osmane. Në vitin 1840, Bue përmblodhi në katër volume, secili me nga 400 faqe të mëdha, përshtypjet e tija të udhëtimit në Evropën Juglindore. Në vëllimet e tij voluminoze për pronësinë osmane në Europë, Boue përshkruan me saktësi shkencore, si askush më parë, pasuritë e vendit dhe popullit në Ballkan. Saktësia shkencore e tij, pati një vlerësim të jashtëzakonshëm edhe nga vetë serbët. Akademiku Aleksandër Beliç shkroi se “Librat e Buesë janë një enciklopedi e vërtetë, e cilat nuk mund të krahasohen nga saktësia me asnjë botim tjetër të këtij lloji”. Sipas librave të Boue’s, Serbia në atë kohë kishte më pakë se 900 mijë banorë, ndërsa Shqipëria kishte një (1) milionë e 600 mijë banorë. Rrjedhimisht, në mesin e shekullit të kaluar (shek.XIX) kishte shumë më tepër Shqiptarë sesa Grekë dhe dy herë më tepër shqiptarë sesa Serbë. (Hivzi Islami: Spastrimet etnike, politika gjenocidale serbe ndaj shqiptarëve, Fryma, Sh.B Dukagjini, Pejë 2003, fq. 164)
………………………………
GOLGOTA SHQIPTARE 1878 – 1913
Një foto flet më shumë se 1 000 fjalë!
