Pogradec, 10. 02. 2016: Arsimimi ėshtė pjesa mė e rėndėsishme e njeriut, ku mund tė formohemi si moralisht ashtu edhe profesionalisht. Pėr tu bėrė sa mė tė suksesshėm nė kėtė jetė ne duhet me patjetėr tė mbėshtetemi tek shkolla. Tre vitet e gjimnazit mbeten vitet mė tė rėndėsishme, pasi cilėsohen si hallka pėr tė hedhur njė hap gjigand drejt njė tė ardhmeje sa mė tė pėrkryer. Nė shumė vende tė Europės, nė Amerikė apo edhe nė vende tė tjera tė rinjve ju kushtohet shumė rėndėsi, sidomos nga ana e shtetit. Ju kushtohet shumė rėndėsi formimit tė tyre, pasi ata sigurisht do tė jenė e ardhmja, dhe atyre ju hapet çdo rrugė, ku gjėja e vetme qė duhet tė bėjnė dhe duhet tė mendojnė, mbetet studimi.
Por çfarë ndodh nė Shqipėri? Cfarç ėshtė reforma qė ndodhi nė arsim kohėt e fundit?
Nė Shqipėri kohėt e fundit ndodhi njė reformė nė arsimim. Ministrja Lindita Nikolla i bėri me dije maturantėve se, pėr Maturėn Shtetėrore, asgjė nuk ka ndryshuar kėtė vit, sa i pėrket miradministrimit tė saj dhe zhvillimit tė pesė provimeve, atyre tė detyruara dhe atyre me zgjedhje. Sipas Ministres sė Arsimit, ajo qė ndryshon kėtė vit ėshtė mėnyra e aplikimit pėr tė ndjekur studimet nė institucionet e arsimit tė lartė, ku risi ėshtė plotėsimi i formularit A1 nga tė gjithė maturantėt, edhe nga ata qė do vijojnė studimet nė universitete publike, por edhe nga ata qė dėshirojnė tė studiojnė nė universitete private. Ligji i ri i Arsimit tė Lartė detyron Ministrinė e Arsimit dhe Sportit qė tė pėrcaktojė pėrmes njė vendimi tė Kėshillit tė Ministrave vetėm nivelin dysheme tė notės mesatare qė duhet pėr tė hyrė nė universitet. Pra me pak fjalė rėndėsi do tė ketė mesatarja e tre viteve tė gjimnazit, ku mesatarja dysheme e vendosur nga Ministria mendohet tė jetė rreth 6.5, por gjithashtu çdo universitet do tė pėrcaktojė kritere tė tjera pėrveç mesatares dysheme. Disa universitete kanė filluar tė vendosin kriteret pėr pranimin e studentėve si Universiteti i Tiranės , i mjekėsisė etj.
Por si u pėrcoll ky ndryshim tek tė rinjtė Shhqiptarė?
Nė Shqipėri shumė tė rinj shqiptarė, por edhe shumė njerėz tė tjerė nuk e vlerėsonin sistemin e mėparshėm, pasi sipas tyre “goditej” nxėnėsi i mirė. Pra qė do tė thotė se dikush mund tė studionte pėr tre vjet, dhe tė arrinte mesatare maksimale, por dikush mund tė studionte shumė pak, ditėn e provimeve, pėr shkak tė mikut mund tė pėrfitonte nota maksimale provimesh, aq maksimale, sa mund t’ia kalonte dhe atij studenti qė kishte derdhur djersė tre vjet pėr tė arritur aty ku ėshtė. Pra qė do tė thotė se provimet e maturės nuk zhvilloheshin nė mėnyrė tė drejtė, ku çdokush merrte atė qė s’meritonte, ku nxėnėsi i 10 merrte 7 apo 8, dhe nxėnėsi i 5 apo 6 merrte 9 dhe 10.
Por a ėshtė e mundur kjo gjė?
Sigurisht qė po, sepse Shqipėria fatkeqėsisht ėshtė vendi ku ndodhin fenomenet negative nga mė tė ndryshmet. Por pavarėsisht se ky sistem ndryshoi, shumė tė rinj pėrsėri nuk ndihen mirė.
Por pse ndodh kjo?
Cilat janė pikat negative tė kėtij sistemi?
*Vonesa e shpalljes sė reformės
Gjėja e parė ku tė rinjtė u stresuan dhe u mėrzitėn ishte vonesa e shpalljes sė kėsaj reforme. Burime tė ndryshme thoshin se do kishte konkurse, thoshin se do bėjmė vetėm provimet me detyrim, ndėrsa disa tė tjerė flisnin se do bėjmė edhe provimet me zgjedhje etj.
Por a ėshtė normale kjo gjė?
A nuk krijonte kjo çoroditje, ankth apo stres tek tė rinjtė, sidomos tek maturantėt?
Disa filluan tė mėsonin vetėm provimet qė kishin me detyrim pasi nuk ishin nė dijeni se do zhvilloheshin dhe ato me zgjedhje. Dhe kur doli mė nė fund reforma, shumė tė rinj pėrsėri mbetėn shumė konfuzė, pasi kjo reformė pėrsėri ka shumė paqartėsi. Pra dhe pak muaj i ndajnė maturantėt nga gjimnazi dhe pėrsėri ka shumė paqartėsi, situata mbetet konfuze dhe e ngatėrruar.
* Eksperiment me tė ardhmen e nxėnėsve
Pra siç e thamė, ky ligj ėshtė shumė i ngatėrruar. Shumė nxėnės mbetėn tė hutuar dhe tė papėrgatitur pėrballė kėtij ndryshimi. Dhe mėnyra mė e mirė duhej tė ishtė se ky ndryshim duhet tė fillonte pėr nxėnėsit qė aktualisht ndodhen nė vitin e parė ose pėr ata qė akoma studiojnė nė 9-vjeçare pasi, do tė kishin kohė mė shumė tė pėrgatiteshin. Pra gjėja mė e keqe qė po ndodh ėshtė se po kryhet njė “eksperiment” me tė ardhmen e shumė tė rinjėve.
* Rritja e korrupsionit
Pėr shkak se ky ligj kėrkon njė mesatare tė tre viteve tė lartė, shumė mėsues nė pjesė tė ndryshme tė Shqipėrisė mund tė korruptohen nga individė tė ndryshėm. Disa mund tė nxjerrin mesatare tė lartė me anėn e “mikut” , ndėrsa disa tė tjerė me anėn e parave. Por ç’do ndodhi me ata tė rinj, tė cilėt pėrpiqen me shpirt tė mėsojnė tre vitet, dhe nė fund nxėnėsit e dobėt tė barazohen me ta, vetėm me anėn e korrupsionit? Por fatkeqėsisht këta nxėnės qė kanė “armė” tė forta si “mikun” apo paratė, nė tė ardhmen mund t’ju zenė vendin e shkollės apo tė punės tė rinjve tė talentuar.
Por a nuk e meritojnė këta nxėnės tė talentuar mė tė mirėn, njė tė ardhme tė madhe tė cilėn e kanė merituar me forcat e veta?
Pse duhet tu priten krahėt atyre?
Fatkeqėsisht kėta nxėnės qė pėrpiqen tė korruptojnė, nė fund mund tė pėrfundojnė duke punuar si doktorė apo gjykatės etj.
Po sa jetė njerėzish do tė varen nga ata?
A do tė jemi tė sigurt nė duart e korruptuara tė tyre?
E pra si mund tė pretendojmė tė bėjmė njė Shqipėri tė zhvilluar, pjesė tė B.E, kur akoma hasim këto probleme?
Kur akoma nuk kemi zhdukur korrupsionin, por e rrisim atė me reformat qė bėjmė?
Këto pika negative por edhe shumė tė tjera janė pasojė e njė reforme tė papritur, tė papėrgatitur mirė dhe qė fatkeqėsisht do rrezikojė shumė tė ardhmen e mijėrave tė rinjve.
Pra shteti ynė duhet tė mendojė mė seriozisht pėr tė ardhmen e njerėzve tė tij, duhet t’ju mėsojė si tė ecin nė rrugėn e drejtė, dhe tė godasin nė çdo formė ata qė pėrpiqen tė pėrfitojnė me forcat e tė tjerėve. Shpresa jonė varet tėk shteti, dhe nė qoftė se ai nuk na e hap rrugėn tonė drejt njė tė ardhmeje tė drejtė, atėherė çfarë do tė ndodhi me ne?
– Renato Shkulaku është maturant në Shkollën, Qemal Bazelli në Çërravë – Pogradec. Kontakti: [email protected].
____________________________
RENATO SHKULAKU: TEKNOLOGJIA E PËRPARUAR DHE NDIKIMI NEGATIV I FACEBOOK’ut TEK TË RINJTË SHQITARË!
https://pashtriku.org/?kat=43&shkrimi=4958
