Cilat janë
10 ARSYE QË TË BËJNË ATEIST?!
Nga Lisz Hirn (Vjenë)
1. Ateistët besojnë gjithashtu. Vetëm sepse Zoti nuk ekziston
Ateizmi nuk është kundërshtari i feve siç besohet se është. Lëvizja e zgjuar erdhi nga Arthur Schopenhauer: “Çfarë mashtrimi i zgjuar dhe insinuatimi tinëzar qëndron në fjalën ateizëm! – sikur teizmi e kuptonte veten.”
Një ateist beson se Zoti nuk ekziston. Sepse të mos besosh në një Zot është ende një besim që mund të klasifikohet në kategori të tilla si e vërtetë ose e rreme. Friedrich Nietzsche, një nga njerëzit e pazot më të famshëm në historinë e filozofisë, në librin e tij “Ecce Homo” shkruan: “Unë nuk e njoh ateizmin si rezultat, aq më pak si ngjarje: për mua është një instinkt. Unë jam shumë kurioz, shumë i dyshimtë, shumë kokëfortë për të pranuar një përgjigje të prerë.”
2. Ateistët janë më të pavarur
Problemet e shumta sociale që nxiten nga dallimet fetare sugjerojnë se ne nuk kemi nevojë për më shumë kontribut fetar, por më shumë ateist në shoqëri për të zbutur konfliktet. Inputet ateiste dhe agnostike janë në gjendje të merren me konfliktet ndërfetare dhe morale mbi baza jofetare, përtej pretendimit për absolutet, ndërsa feja dhe perspektivat fetare priren të nxisin varësitë (mes grave dhe burrave) ose të theksojnë dallimet (ne muslimanët jemi “moralisht më mirë” se të krishterët).
3. Ateistët “e kanë bërë”
Në fund të fundit, besimi fetar nuk është vetëm çështje karakteri. Rrethanat sociale ndikojnë gjithashtu në përhapjen e ateizmit. Sapo njerëzit i shpëtojnë prekariatit, d.m.th. kanë një ekzistencë mjaft të sigurt dhe plotësohen nevojat e tyre parësore dhe dytësore, feja dukshëm e humb rëndësinë. Nëse njerëzit kanë bukën e përditshme, ata nuk kanë pse të luten për të. Sociologu Prof. Phil Zuckermann, ndër të tjera, e vë në dukje këtë në esenë e tij “Ngritja e nones në SHBA”.
4. Ateistët janë më të moralshëm
Studimet tregojnë gjithashtu se ateistët veprojnë shumë më moralisht sesa njerëzit fetarë. Sa më shumë ndikim të kishte feja në jetën e një fëmije, aq më pak bujar ishte ai ose ajo. Fëmijët më bujarë, si dhe ata që dënonin shkeljet morale më pak ashpër, vinin nga familje ateiste [1]. Filozofi Charles Taylor gjithashtu vuri në dukje se disa vlera të krishtera ishin zhvilluar në vlera kulturore të krishtera përmes laicizimit dhe relativizimit. Vlerat fetare nuk humbasin thjesht për shkak të sekularizmit, por mund të vazhdojnë të ekzistojnë – me kusht që të kenë rëndësi shoqërore. Në këtë mënyrë, bamirësia e krishterë do të ishte shndërruar në konceptin socialist të solidaritetit. Pra, nuk mund të bëhet fjalë që ateizmi dhe nihilizmi të shkojnë dorë për dore!
5. Ateistët kanë një ndikim pozitiv në shoqëri
Ateistët zakonisht kanë një pikë të fortë të butë për sekularizmin. Maryam Namazie, një humaniste dhe aktiviste kryesore, pohon se “sekularizmi është një mjet i rëndësishëm për të mbrojtur shoqërinë nga ndërhyrja e fesë në jetën private të njerëzve”. Ai nuk përshkruan asgjë tjetër veçse një botëkuptim që kufizon veten në imanencën dhe laicizimin e shoqërisë dhe heq dorë nga çdo çështje fetare që shkon përtej kësaj. Për këtë arsye ai mbron ndarjen e rreptë të shtetit nga feja. Që nga iluminizmi, i cili, siç dihet, prodhoi disa ateistë, besohet se ekziston një ndryshim thelbësor midis sundimit të legjitimuar nga një fe dhe rregullit të legjitimuar nga vetë njerëzit. “I jepni Cezarit atë që i përket Cezarit dhe Zotit atë që i përket Perëndisë!”
6. Ateistët e dinë:
Të besosh nuk do të thotë të dish. Ateistët gjithashtu e marrin po aq seriozisht ndryshimin midis fesë dhe shkencës. Në të dyja, ju besoni në diçka, por në një mënyrë tjetër. Besimi fetar nuk mund të pretendojë se është besim i vërtetë i justifikuar në kuptimin e njohurive shkencore. Besimi fetar bazohet gjithmonë dhe mbi të gjitha në vullnetin për të besuar. Pyetjet e mëposhtme mund ta bëjnë të qartë dallimin midis besimit dhe besimit të justifikuar e të vërtetë bazuar në testet metodologjike: A janë metodat alternative të shërimit po aq të provuara sa terapitë mjekësore konvencionale?
A është besimi në Zotin e gjithë të mirë të krishterë po aq legjitim sa besimi në përbindëshin fluturues të spagetit?
7. Ateistët janë besimtarë në shkencë
Kufijtë midis besimit dhe dijes duket se po bëhen gjithnjë e më të paqarta, jo vetëm në SHBA apo Turqi, por edhe në Austri dhe Gjermani. Shumë njerëz besojnë te shkencëtarët, për shembull mjekët, por vetëm nëse ata thonë gjëra që njerëzit duan t’i besojnë. Për shembull, që falë gjenetikës dhe mikrobiologjisë së shpejti do të ketë më shumë mundësi trajtimi për sëmundjet e rënda. Ata mohojnë faktet shkencore kur ato nuk korrespondojnë me dëshirat dhe besimet e tyre të dashura. Dëshironi një shembull? Në Austri në vitin 2017 pati një anketë mes njerëzve fetarë me prejardhje emigruese turke, duke pyetur nëse ata besonin në teorinë e evolucionit të Darvinit. Një deklaratë e përsëritur shpesh shkon kështu: “Unë nuk besoj në evolucion. Nuk mund ta imagjinoj që njerëzit dhe majmunët të kenë një origjinë të përbashkët. (…) Darvini është marrëzi – sepse është e qartë për muslimanët se Allahu e krijoi botën. Këtë e dëgjojmë nga prindërit, e dëgjojmë në xhami. Ti e mëson teorinë e evolucionit në shkollë, por nuk e beson.” [2] Kjo e fundit çon drejtpërdrejt në:
8. Ateistët kanë më shumë gjasa të bëhen të zgjuar
Ndjenja jonë se religjioziteti është rritur kohët e fundit në disa shoqëri (p.sh. në Poloni, Indi, Turqi ose Indonezi) është gjithashtu mashtruese. Përkundrazi, duket se ka pasur një politizim të fortë të fesë – me pasoja të rënda për të rinjtë. Politika arsimore e AKP-së mund të shërbejë si shembull. Në fillim ishte ende i suksesshëm, por në terma afatgjatë niveli ra me shpejtësi, siç tregojnë anketat e PISA-s. Shkalla në të cilën edukimi fetar ka dalë në plan të parë ndaj edukimit shkencor, tregohet jo vetëm nga rritja e shpejtë e kurseve të Kuranit, por edhe nga statistikat.
9. Ateistët e dinë se çfarë do të thotë të diskriminohesh
Viktimë apo jo, dëgjojmë vazhdimisht për diskriminim ndaj pakicave fetare, por kjo është tejkaluar shumë nga diskriminimi ndaj ateistëve, humanistëve, agnostikëve dhe jofetarëve. Ateistët shpifen si moralisht të dyshuar dhe madje të paaftë shoqërorë. Harta botërore e Unionit Ndërkombëtar Humanist dhe Etik (IHEU) e tregon problemin qartë: vështirë se ka një vend në të cilin ateistët nuk diskriminohen. Gjermania dhe Austria nuk bëjnë përjashtim as këtu. Ajo që i bën gjërat edhe më keq është se ateistët janë të organizuar keq ose nuk janë fare të organizuar, kështu që ata nuk kanë përfaqësim gjithëpërfshirës, legjitim dhe zyrtar të interesave të tyre. Pra, ndërsa fetë dhe besimet në shumë vende gëzojnë tolerancë dhe të drejta të veçanta (ose të paktën mund t’i kërkojnë ato), numri në rritje i ateistëve nuk mundet.
10. Ateistët nuk kanë nevojë për teodicinë.
Pse Zoti e lejon vuajtjen kur ai duhet të ketë plotfuqinë, gjithëdijen dhe vullnetin për të parandaluar të gjitha vuajtjet? Theodicities përpiqen t’i përgjigjen kësaj pyetjeje në mënyra të ndryshme. Si mund të shpjegohet vuajtja subjektive në botë nëse Zoti është i gjithëfuqishëm, i gjithëdijshëm dhe i gjithëdijshëm? Sa herë që ateistët bëjnë këtë akuzë, besimtarët përpiqen ta hedhin poshtë atë duke treguar mungesën e besimit, spiritualitetit ose injorancës së ateistëve. Në vend që të dëgjoni kritika konstruktive, kontributi i vlefshëm ateist humbet. Për shembull, një pikë e verbër në teodicinë është se ajo kurrë nuk ka bërë pyetjen nëse Zoti është qenia më e lumtur.
_____
Kush është Lisz Hirn
Lisz Hirn, e lindur në vitin 1984, studioi filozofi dhe këndim në Graz, Paris, Vjenë dhe Katmandu.
Lisz Hirn punon si filozofe, gazetare dhe pedagoge në arsimin e të rinjve dhe të rriturve dhe është e përfshirë si artiste e pavarur në projekte dhe ekspozita ndërkombëtare të artit. Gjithashtu, ajo përfundoi kursin e diplomës për “Menaxhimi i projektit të orientuar në praktikë” në vitin 2017. Fokusi i punës së saj filozofike dhe shkencore është në antropologjinë filozofike, filozofinë politike, etikën ndërkulturore dhe këshillimin kognitiv. Filozofja, e cila është e përkushtuar ndaj dialogut ndërkulturor, kryetare e Shoqatës për Filozofinë Praktike dhe në bordin e Shoqatës për Filozofinë e Aplikuar (boshllëk), ka punuar si pedagoge e ftuar në Universitetin Katmandu në Nepal dhe ka dhënë mësim në Universitetin Sophia dhe Nihon. Universiteti në Tokio si dhe në Universidad Nacional Mayor de San Marcos në Lima. Ajo gjithashtu dha mësim në École Supérieure Roi Fahd de Traduction në Tangier, Marok, dhe në Praktikën Filozofike ULG në Universitetin e Vjenës. Nga tetori 2015 deri në janar 2017 ajo ishte bashkëpunëtore në Institutin Kërkimor për Filozofinë në Hanover. Lisz Hirn aktualisht jeton dhe punon në Vjenë.
——
[1]https://www.derstandard.at/story/2000025163557/religion-macht-uns-nicht-moralischer
[2]https://kurier.at/chronik/wien/die-evolution-war-gottes-wille/243.544.826
—————-
Lexoni studimin në origjinal:
https://praefaktisch.de/religion/10-gruende-besser-heute-als-morgen-atheist-zu-werden/
—————————
Ateizmi si mënyrë e mosbesimit në zotin e religjioneve!
SI LINDI ATEIZMI?!
Nga Martin Fecani
