NËNA QË JETON ME KUJTIMET E DJALIT …

Elfije Ejupi Shatrolli, nëna që jeton me kujtimet e djalit të saj të vetëm Rrahim Ali Shatrolli,vrarë në Vushtrri,më 22 maj 1999 nga policë e paramilitarë serbë

NGA ARIF EJUPI

Elfije Ejupi Shatrolli, sot në prag të 85-tave,i përket brezit të nënave shqiptare që shquhen për guxim e qëndresë.

Ajo dhe shoqet e saj edhe pse të goditura mu në zemër nga regjimi i kriminelit Milosheviq, qëndruan të pamposhtura, sikurse Kalaja e Rozafës, përballë stuhive dhe rrebesheve që i sillnin motet e liga.

Elfije Ejupi Shatrolli e lindur më 25 korrik të vitit 1937 në Vendenis ( ish-Gllamnik ) të Besianës, qëkur ishte 8 vjeçe mbetet pa baba.

Ajo derisa po qëndronte së bashku me prindërit Arifin dhe Kadiren,si dhe motrën Nafijen tek halla e saj Zet’hane Ejupi Hashani ,në Kastriot (ish-Obiliq) xhandarë e ushtarë bullgarë ia keqtrajtojnë rëndë babain Arifin.

Familja Ejupi ishte strehuar tek dhëndëri i saj Fazli Hashani,si pasojë e përndjekjes nga ushtritë bullgare dhe çetnike, të cilat ato ditë pamëshirshëm po e vrisnin dhe po e plaçkitnin fshatarësinë e paarmatosur të regjionit të Llapit.

Ndërkohë këto ushtri të përbëra nga kusarë e vrasës shtrihen edhe në Kastriot e Fushë -Kosovë.

Arifi duke menduar që me kalimin e tyre në këtë pjesë, shtëpitë e tyre janë liruar, niset për t’i vizituar ato.

Ai gjatë rrugës në fshatin Shkabaj (ish-Milloshevë) të Kastriotit, has në dy patrulla të xhandarmërisë bullgare. Katër-pesë xhandarë e ndalojnë Arifin dhe e kontrollojnë hollësisht. Atij i gjendet në xhepin e xhaketës një revolver me disa fishekë.

Kjo merret si pretekst dhe ai keqtrajtohet mizorisht nga xhandarë e ushtarë bullgarë. Në pamundësi për ta marrë ndihmën e parë mjekësore Arifi, vdes pas dhjetë ditësh.

Meqenëse të afërmit e tij ishin ende të shpërndarë nëpër fshatrat e Kosovës, ai varroset nga dy-tre persona të panjohur në varrezat e vjetra të Kastriotit ( ish-Obiliqit)

Fatkeqësisht, sot e kësaj dite nuk dihet saktë se cili është varri i tij. Krahas bullgarëve që njiheshin si hajdutë me damkë, e të egër në sjellje, Lideri i ish-Jugosllavisë komuniste, Josip Broz Tito, vitin 1945,në Kosovë e shpall si vit të luftës kundër “reaksionit”

Nëpërmjet të këtij aksioni mllefin e tyre shoven ndaj shqiptarëve e shfryjnë policë e ushtarë serbë.

Ata në emër të kësaj lufte me fajin e vetëm pse ishin shqiptarë edhe pse jetonin prej mileniumeve në tokat e tyre, i vrasin mbi 55-mijë burra, gra e fëmijë.

Ai regjim vrasës edhe pse e dinte mirë që Arifi,e luftonte fashizmin, sikurse pjesa dërrmuese e shqiptarëve të tjerë, asnjëherë s’ ia njohu statusin prej luftëtari të LNÇ-së.

Qëllimi i serbo-sllavëve ishte minimizimi i kontributit të shqiptarëve në Luftën Antifashiste. Ata një vit më herët në bashkëpunim me disa sahanlëpirës e zagarë të tyre në Tauk-bahçe të Prishtinës, i pushkatojnë 300 intelektualë të njohur shqiptarë, të cilët me ngulm luftonin për ruajtjen e Shqipërisë së plotë.

Elfijes pas vdekjes së babait nëna i martohet gjetiu. Ajo dhe motra e saj më e madhe Nafija, do të jetojnë së bashku me xhaxhain e tyre Sherifin dhe bashkëshorten e tij Zahide Tahiri Ejupi.

Edhe pse në kushte të rënda ekonomike dhe të shkërmoqur nga lufta si Sherifi ashtu edhe Zahidja, do të kujdesën për dy vajzat bonjake të Arifit, dyfish më tepër se sa për fëmijët e tyre.

Pas humbjes së babait dhe martesës së nënës Elfijen, do ta godasë edhe vdekja e papritur e motrës së saj Nafijes. Ajo e martuar me Idriz Zabelin e fshatit Kunovik të Vushtrrisë, do të vdes pas një viti si lehonë.

Kurse, Elfija me të arritur moshën madhore martohet me Ali Zymer Shatrollin e fshatit Ceceli të Vushtrrisë.

Aliu një njeri dashur dhe punëtor së bashku me vëllezërit e tij Selimin,Halimin dhe Bislimin, gjatë viteve 1963-1964 do të kalojnë në Vushtrri.

Aliu nis të punojë si punëtor ndërtimi në ndërmarrjen lokale “Kosova “të Vushtrrisë. Ai në pamundësi për t’u shkolluar vazhdimisht thoshte “njeriu i paarsimuar është i verbër dhe i pavlerë, shfrytëzojeni rastin dhe shkollohuni, bëni sa më shumë fakultete e shkolla të larta, se vetëm kështu çlirohemi nga çizmja e huaj”

Këtë dëshirë të tij të zjarrtë do t’ia plotësojnë fëmijët e tij, e sidomos djali i tij i vetëm Rrahimi.

Ai si fëmijë i shëndosh dhe inteligjent do të jetë njëri nga nxënësit më të mirë në shkollën 8-vjeçare

“Boris Kidriq” të Vushtrrisë, e transformuar më vonë në gjimnazin” Muharrem Bekteteshi”

Sukses të ngjashëm Rrahimi do të shënojë edhe në Shkollën e Mesme Teknike të Mitrovicës, që po ashtu mbante emrin “Boris Kidriq”

Rrahimi ishte një novator i vërtetë . Atij çka i shihnin sytë ia punonin duart. Si nxënës i vitit të dytë merrej edhe me instalimin e rrjetit elektrik. Atyre që nuk qëndronin mirë materialisht asnjëherë nuk u kërkonte të holla.

Kohën e lirë e kalonte duke lexuar libra dhe shikuar filma, me temë nga ngjarjet mbi Shqipërinë dhe ato ndërkombëtare.

Rrahimi mbi çatinë e shtëpisë e pati vendosur një antenë parabolë, me një përforcues nëpërmjet së cilës i ndiqte drejtpërdrejt edhe zhvillimet në vendin Amë-Shqipëri.

Nga veprat e autorëve tanë i pëlqente ato të Ismail Kadaresë dhe Anton Pashkut,kurse nga të huajit ato të RabindranatTagora,Thomas Mann,Herman Hesse, Pablo Neruda etj.

Me të përfunduar me sukses të shkëlqyeshëm Shkollën e Mesme Teknike në Mitrovicë,Rrahimi punësohet si projektues ndërtimi, në ndërmarrjen ndërtimore “Kosova” të Vushtrrisë.

Pashkëputje nga puna i vazhdon edhe studimet në Fakultetin e gjeoshkencave në Mitrovicë.

Edhe pse shtëpia ku jetonte me prindërit Aliun dhe Elfijen,si dhe motrat Nafijen,Naxhijen,Sevdijen e Sanijen,ishte përdhesëse dhe e vogël, nga restaurimi që i kishte bërë Rrahimi, kishte marrë pamje krejt tjetër dhe ishte bërë tërheqëse për të gjithë.

Rrahimi pas përmirësimit të kushteve ekonomike martohet me zonjën Sadije Cimili, nga Vushtrria, e cila po ashtu punonte në Fabrikën e tekstilit “Polet “të këtij qyteti.

Rrahimi dhe Sadija, pa menduar që do të jenë në shënjestër të kriminelëve serbë, me ato pak gjëra që i kishin ndiheshin të kënaqur.

Mirëpo, rrugëtimin drejt një jete më të mirë atyre do t’ua ndërpresë dora e zezë e krimit serbë.

Më 22 maj 1999,në orët e para të mëngjesit shtëpia e Rrahimit, rrethohet nga policë e paramilitarë serbë.

Ata tamam në stil bishash të uritura futen në dhomën ku po qëndronte Rrahimi, pa i dhënë mundësinë as për t’i veshur këpucët, me tyta automatikësh mbi shpinë e nxjerrin nga shtëpia.

Nëna e tij, Elfije Ejupi Shatrolli e lemerisur nga këto skena mundohet t’i dalë në ndihmë, djalit të saj të vetëm Rrahimit,por pa sukses, ngase kriminelët nuk njihnin Zot e as mëshirë.

Ata donin që etjen e tyre prej kanibalësh ta shuanin me gjakun e civilëve të pambrojtur shqiptarë.

Nënë,Elfija këtë ditë tmerri e kujton duke thënë “njeriu qenka edhe më i fortë se sa guri dhe hekuri.” Kur i shihja ata katilë që i seleksiononin me një anë djem e vajza, që shkëlqenin nga bukuria e dija mirë që krimi do të ndodhë.”

Banda tjetër i kriminelëve e armatosur deri në dhëmbë ne të tjerëve na plaçkiti gjithçka që kishim.

Gruas së djalit tim Sadijes ia morën arin, deri edhe vathët ia shkulën nga veshët. Kurse, Aliut burrit tim orën e xhepit dhe ato pak të holla, që ia kishte dhënë Sadija për ushqime dhe nevoja të tjera.

Pastaj sikur të ishim kafshë na rreshtuan dhe na çuan në varrezat e vjetra të qytetit të Vushtrrisë.

Aty u krijua një gjendje e mjerë dhe e pashpresë. Serbët e dija që janë barbarë thotë Elfija, por nuk e dija që janë kaq racë e fëlliqur. Ata pa fajin më të vogël i masakruan djemtë dhe vajzat tona.

Pjesëmarrës në këtë masakër që ishte më e tmerrshme se edhe ato të Aushvicit,Mauthausenit,Dahut dhe Belsenit,janë edhe kolonët serbë që prej vitesh jetuan në Kosovë,si:Vuçina  Janiçeveiq, Dragan Mihaloviq, Lubisha Simiq,  Predrag Martinoviq. Jovica Laketiq, Dragan Petroviq, Zoran Vukotiq, Aca Konturoviq, Zoran Simiq, Tomisllav Pajkoviq, Zoran Paunoviq dhe njëfarë Milloshi dhe njëfarë Omeroviqi.

Të dhëna nga ky gjenocid që të rrëqethin trupin dhe të bëjnë për të quajtura me dënesë, sjell edhe motra e tretë e Rrahim Shatrollit, Sevdija, atëbotë 34 vjeç.

Sevdija kur kupton që vëllai i saj dhe 67-persona të tjerë të gjithë nga komuna e Vushtrrisë, janë masakruar në shtëpitë e Kahremon dhe Sezai Pasomës,si dhe në shtëpinë e Ramush Kutllovcit,që gjendeshin në rrugën “Abdullah Shabani”sot “22-Maj”pa menduar se mund ta ketë fatin e njëjtë me të masakruarit, niset nga fshati Shtruherë (ish- Shitaricë) dhe shkon në vendngjarje.

Me të arritur tek shtëpia e Karhimonit sheh lum gjaku. Kur futet brenda në dhoma tmerrohet kur sheh rroba të lara në gjak dhe dokumente të identitetit po ashtu të zhytura në gjak.

Ajo me lot në sy rrëfen edhe momentin kur në banjën e shtëpisë së Kahremon Pasomës, e kishte gjetur vaskën e mbushur me gjakun e vëllezërve, nënave dhe motrave tona.

Kriminelët serbë duke menduar se do t’i humbin gjurmët e krimit njëherë e përgjithmonë, trupat e gjymtuar të të vrarëve në shtëpitë e Kahremonit, Sezaiut dhe Ramushit, i ngarkojë në kamionët me frigorifer të mbyllur hermetikisht dhe i çojnë në Batajnicë të Beogradit.

Serbia edhe më herët e njohur si e keqja e Ballkanit, nisë lojën e saj të pistë dhe vite me radhë nuk ua kthen familjeve shqiptare eshtrat e më të dashurve të tyre.

Ajo nën presionin ndërkombëtarë sidomos atë të SHBA-ve, do t’i kthejë në etapa të ndryshme eshtrat e të masakruarve më 22 maj 1999, në qytetin e Vushtrrisë.

Se vërtetë në Vushtrri krimi ishte i projektuar nga krimineli i njohur Vuçina Janiçeviç, shef i Stacionit Policor në Vushtrri, gjatë kohës së kryekasapit Milosheviq,flet edhe fakti që ai  pas kryerjes së masakrës, është dëgjuar të ketë thënë ”Ju lumtë trima e kryet atë që unë e dëshiroja prej kohësh”

Eshtrat e Rrahim Ali Shatrollit nga Batajnica e Beogradit, kthehen në Prishtinë dhe pas ekspertizës nga ekspertët e mjekësisë, i jepen familjes së tij.

Varrimi i tyre me prezencën e familjarëve ,shokëve dhe miqve të shumtë, bëhet në varrezat e Vushtrrisë, më 4 tetor të vitit 2005.

Sadije Cimili Shatrolli duke i pasur çdoherë në mendje imazhet e kidnapimit të bashkëshortit të saj nga kriminelët serbë, fillon të ketë shqetësime serioze me shëndetin.

Ajo 6-7 muaj para se të mbërrijë kufoma e Rrahimit në Kosovë, diagnostikohet me një sëmundje të rëndë. Sadija nga mjekët e Shtëpisë së Shëndetit në Vushtrri, udhëzohet për vizita më të detajuara në Spitalin e Prishtinës.

Ajo pas shtrirjes në këtë spital i nënshtrohet një operacioni i cili rezulton i pasuksesshëm. Sadija vdes më 16 mars të vitit 2005, vetëm dy-tri orë pas asaj ndërhyrje kirurgjike, që për te ishte fatale.

Meqenëse, Rrahimi dhe Sadija ,ende nuk e kishin mbushur vitin e tretë të martesës ishin të pa fëmijë.

Ky fakt nënën e Rrahimit, Elfijen dhe katër motrat e tij, i bënë që të mërzitën dhe të vuajnë edhe më tepër.

Po ashtu me zemër të thyer e shpirt të lënduar më 10 gusht të vitit 2006, do të vdes edhe Aliu,i cili me padurim priste që vatra e shtëpisë së tij, të përtërihet me lindjen e ndonjë fëmije të Rrahimit dhe Sadijes.

Vushtrria e njihte Aliun si njeri të prajshëm dhe të sjellshëm, andaj vrasja e djalit të tij të vetëm i pati pikëlluar të gjithë.

Nëna e Rrahimit nga biseda që patëm me te thotë” qëkur isha fëmijë përjetova dhembje e pikëllim, për të mos mu ndarë deri në ditët e sotme.

Në këtë grumbull fatkeqësish shoh vetëm një të mirë ,të katër vajzat i kam të martuara në familjeje të mira dhe djem të mirë.  Kam nipa e mbesa të dashur e të bukur sikurse yjet në qiell. Dhëndurët më respektojnë dhe nderojnë ngjashëm me vajzat e mia.

Gjithashtu edhe djemtë e axhës, të cilët çdoherë i kam konsideruar dhe i konsideroi tamam vëllezër, më vizitojnë shpesh dhe më marrin në vizita në shtëpitë e tyre. Madje, djali i axhës Isaku, që është  nga 26 shtatori i vitit 1973 në Gjermani, më përkrah edhe materialisht.

Elfije Ejupi Shatrolli, edhe pse në moshë të shtyrë dhe e lënduar nga ngjarje e përjetime të shumta mendjen e ka të kthjellët sikur loti.

Ajo thotë “në banesën ku jam kam shoqe, që kanë pasur të njëjtin fat me mua. Unë dhe ato shpesh e evokojmë atë ditë të zezë të 22 Majit 1999,që na la pa djem e vajza, e që edhe sot na ndjek si hije deri në bashkimin me ta.

Elfija rrëfimin e saj e mbyll me porosinë:” Evropa të mos bëjë sehir, por të gjithë kriminelët e kësaj masakre t’i çojë në Hagë dhe t’ua japë dënimin e merituar. Në të kundërtën të mos zihen fare-fare në gojë fjalët ”Drejtësi” dhe ”Luftë kundër krimit.”

Jetës sime thotë Elfija dhe asaj të brezit tim mos i thënçin jetë. Përherë jetuam në ethe e ankth nga këta djaj të kuq, që në trojet tona shekullore erdhën nga Karpatet.