XHIBUTI NJË VEND I VOGËL NË BRIRIN E AFRIKËS
Nga Sheradin Berisha
Xhibuti zyrtarisht njihet si Republika e Xhibutit. Ndodhet në pjesën lindore të Afrikës dhe në pjesën lindore të vendit gjendet një dalje në Detin e Kuq. Kufiri tokësor i Xhibutit përshkohet nga kufiri me Eritrenë në veri, me Somalinë në jug-lindje, me Etiopinë në jug dhe perëndim të vendit.
Xhibuti është një vend i vogël por gjeopolitikisht shumë i rëndësishëm. I shtrirë në Bririn e Afrikës, së bashku me Jemenin përballë, kontrollon ngushticën Bab al-Mandab, domethënë hyrjen në Detin e Kuq dhe një lidhje midis Evropës dhe Azisë. Për shkak të kësaj vendndodhjeje strategjike, shumë fuqi të mëdha kanë ngritur baza ushtarake atje.
Në vijim sjellë disa veçori të Xhibutit:
1. Xhibuti shtrihet në grykën e Detit të Kuq, duke e bërë atë një qendër vendimtare detare dhe ushtarake.
2. Frëngjishtja dhe arabishtja janë gjuhët zyrtare, por edhe somalishtja dhe afarishtja fliten gjerësisht.
3. Xhibuti përjeton disa nga temperaturat më të nxehta në botë, veçanërisht në shkretëtirën Danakil.
4. Vendi është shtëpia e liqenit Assal, pika më e ulët në Afrikë dhe një nga liqenet më të kripur në botë.
5. Ekonomia e Xhibutit është shumë e varur nga portet e saj, të cilat shërbejnë si një portë kyçe për mallrat që hyjnë dhe dalin nga Afrika Lindore.
6. Disa vende, duke përfshirë SHBA-në, Francën dhe Kinën, kanë baza ushtarake në Xhibuti për shkak të rëndësisë së saj strategjike.
7. Një pjesë e konsiderueshme e popullsisë bën një mënyrë jetese nomade, tradicionalisht duke kullotur bagëti.
8. Xhibuti u ble nga Franca në 1862 dhe u shpall një koloni franceze në 1896. Franca i dha një vetëqeverisje të gjerë në 1972. Xhibuti fitoi pavarësinë përfundimtare nga Franca më 27 qershor 1977.
9. Për shkak të vendndodhjes së tij në Luginën Rift, vendi ka potencial të konsiderueshëm të energjisë gjeotermale.
10. Xhibuti është shtëpia e kafshëve të egra unike, duke përfshirë frankolinën e Xhibutit, një specie e rrallë shpendësh që gjendet vetëm në këtë rajon.
11. Burrat shpesh veshin një veshje të ngjashme me sarongun e quajtur “futah”, ndërsa gratë veshin fustane me ngjyra të ndezura dhe shami.
12. Festat fetare si Fitër Bajrami dhe Kurban Bajrami janë ngjarje të rëndësishme në Xhibuti.
13. Gjethja stimuluese Qat përtypet gjerësisht në Xhibuti dhe është një pjesë e rëndësishme e kulturës sociale.
14. Nxjerrja e kripës, veçanërisht nga liqeni Assal, ka qenë një aktivitet i rëndësishëm tregtar për shekuj me radhë.
15. Një pjesë e madhe e popullsisë jeton në kryeqytetin Xhibuti, i cili është një qendër e gjallë urbane.
16. Kultura dhe kuzhina franceze kanë pasur një ndikim të qëndrueshëm në Xhibuti, i dukshëm në arkitekturën dhe zakonet e tij të kuzhinës.
17. Grupet kryesore etnike janë somalezët dhe afarët, secili me traditat e veta kulturore.
_______
Dschibuti
***
Xhibuti
https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Xhibuti
***
Hartat gjeografike të Xhibutit
https://www.medienwerkstatt-online.de/lws_wissen/vorlagen/showcard.php
***
Dschibuti
https://de.m.wikipedia.org/wiki/Dschibuti
Sheradin Berisha © Pashtriku.org
