Pragë, 11 qershor 2017: Gjatë gërmimeve arkeologjike në ishullin e Kretës në vitin 1900, të ndërmarra nga arkeologu A.Evans, u gjetën shumë pllaka tjegullore (të sheshta) me figura dhe shenja të ndryshme shkrimore. Evans shkrimet e gjetura në këto pllaka i ndau në tri kategori: shkrim vizatimor (pictographic), shkrim Linear A dhe shkrim Linear B. Evans qytetërimin e Knosit, që zbuloi në Kretë dhe të gjitha shkrimet e ndryshme, i cilësoi të gjitha, që i përkasin një qytetërimi paragrek.
Më pas pllaka me mbishkrime me shkrimin Linear B janë gjetur edhe në vende të tjera, që tregon për përhaphen e tij të madhe.
Harta e përhapjes së qytetërimit të Mikenës dhe e shkrimit Linear B (Wikipedia)
Shkrimet Linear A dhe Linear B janë dy forma të afërta shkrimesh, gjetur në gërmimet arkeologjike në Kretë dhe rajonet të tjera të Pellazgjisë së dikurshme (Greqia e sotme ) nga arkeologu A. Evans.
Shkrimi Linear A është më i vjetër dhe me shenja më të komplikuara dhe ka mbetur i pa lexueshëm. Shkrimi Linear B (ose gjuha e Mikenës) është vazhdim i të parit dhe lidhet me gjuhën pellazge. Shkrimi Linear B u falsifikua nga studiuesit anglez M.Ventris dhe J. Chadwick, të cilët e paraqitën atë, sikur është një dialekt i gjuhës greke (Chadwick 1976, 2001). Ata provuan ta deshifrojnë këtë lloj shkrimi të famshëm, por nuk gjetën asnjë fjalë të gjuhës greke në te. Më pas shenjat e tij, që në disa raste përfaqësojnë germa të alfabetit, i pranuan si rrokje. Me bashkimin e këtyre shenjave, të ngritura në rrokje ata formuan fjalë, që i afruan me fjalët e gjuhës greke. Nga ky gatim artificial ata më pas dhanë përfundimin e gabuar, që shkrimi Linear B përfaqëson një dialekt të gjuhës greke.
Ky është themeli, që i mban grekët sot si popull i kohës së bronzit në rajonin e Egjeut, sepse nuk kanë asnjë dokument të vërtetë. Por këto themele pellazge u tjetërsuan në greke, vetëm me anë të falsifikimit të gjuhës pellazge nga Ventris dhe Chadwick, që fatkeqësisht mbështetet nga disa studiues sot.
Ne kemi zbuluar (L. & L.Peza 2006, 2013 dhe më pas) në një pllakë me shkrimin Linear B, të gjetur në Mikenë, shprehjen e vetme të njohur në këtë shkrim: “ZIAZI”, e barabartë me “ZI ASHT ZI”, që i përket gjuhës pellazge, e cila krejtësisht është njëlloj si në gjuhën e sotme shqipe, dialekti gegë.
Pllaka e dheut nr. 7671, gjetur në Mikenë (Pelopones)
Në pllakën e baltës, në qoshin e majtë të rrjeshtit të sipërm, është shkruar kjo shprehje, ku shigjetat tregojnë drejtimin e leximit:
Shprehja I Z A I Z ← = → Z I A Z I = Z I A S H T Z I e shkruar në këtë pllakë balte, të kohës së bronzit, është shumë e lashtë në shkrimin Linear B, e cila i përket gjuhës së lashtë pellazge, por kuptohet një lloj edhe në gjuhën shqipe. Në pllakat e dheut me shkrimin Linear B ndeshen edhe germa të tjera, njëlloj me ato që njihen sot të alfabetit latin, që e ka origjinën tek alfabeti i lashtë pellazg (Peza & Peza 2006, 2013).
Kështu, me këtë zbulim mjaft të rëndësishëm, vërtetuam plotësisht dhe me prova bindëse, që shkrimi Linear B (ose siç quhet ndryshe gjuha e Mikenës) përbën një dialekt të gjuhës pellazge të kohës së bronzit. Nga ana tjetër kjo gjuhë e lashtë pellazge çuditërisht përputhet plotësisht me gjuhën shqipe, sepse kjo gjuhë shumë e lashtë është provuar nga shumë prova dhe autorë, që është origjina e gjuhës shqipe.
Dy vite më parë riinterpretuam një mbishkrim, gërvishur në një pllakë graniti në Norvegji, e datuar nga viti 2000 deri në 1500 p.e.s. Shprehja “SOT QA” gërvishur në pllakën e granitit nga autorët norvegjezë është interpretuar jo saktë, në përputhje me modelin e Ventrisit dhe Chadwickut, ku çdo shenjë (simbol) është marrë si një rrokje e gjuhës së folur. Nisur nga kjo ata mbishkrimin e interpretuan kështu: SOT QA = WE TU YU PI TI = kuptimi është dhënë = “soft (and) pure” = I butë dhe I pastër.
Mbishkrimi i Kongsbergut
Për mendimin tonë ky përfundim nga autorët norvegjezë është i gabuar dhe ne kemi dhënë përfundimin tonë, si vijon:
SOT QA = SOT QA or SOT KA, sepse germa “Q” nga një here lexohet edhe si “K”.
Në këtë mënyrë gjetëm, që mbishkrimi i Kongsbergut përfaqëson gjuhën pellazge të mineanëve të Kretës, gjatë kohës së bronzit, e cila përputhet plotësisht me gjuhën shqipe.
Përfundimisht mendimi ynë mbi shkrimin Linear B është i qartë, i saktë dhe i drejtë: shkrimi Linear B është një dialect i gjuhës pellazge, zhvilluar gjatë kohës së bronzit në rajonin e Egjeut, që vërtetohet nga dy mbishkrimet e sjella më sipër, të mbishkrimit të Mikenës dhe të Kongsbergut. Shprehjet “ZIAZI” dhe “SOT QA” janë dy shprehjet e vetme të gjetura në shkrimin Linear B, të cilat janë plotësisht njëlloj edhe në gjuhën shqipe të sotme. As një fjalë greke nuk është gjetur në shkrimin Linear B dhe çdo gjë që thuhet rreth kësaj çështje përbën një falsifikim të së vërtetës.
_____________
Bibliografia:
Chadwick J. 1976. The Mycean Greek. Cambridge Univ. Press
Chadwick J. 2001. Linear B. In: A history of ancient Greek from the beginning to late antiquity, edited ba A.F.Christidis, Cambridge Univ. Press
Peza L. 2006. Shkrimi më i hershëm i shqipes. Gaz. Republika 17 qershor 2006
Peza L. , Peza L. 2013. Dritë e re mbi pellazgët dhe gjuhën e tyre,Tiranë
Peza L. – Peza L. 2015a. Kongsberg inscription. Academia edu
Peza L., Peza L. 2015b. Mbishkrimi i Kongsbergut (Skandinavi). Pashtriku org., 2 shtator 2015
Peza L. & Peza L. 2016. Kongsberg’s inscription (Norway) and the Linear B script. Academia edu
Peza L. & Peza L. 2016. Shkrimi Linear B ka qenë një dialekt i gjuhës pellazge. Simpoziumi IV i Qendrës së Studimeve Pellazgjike, 18 nëntor 2016, Tiranë
Pragë, më 10 qershor 2017
