Prishtinë, 29. 06. 2014 – Janë fëmijë, por nuk po luajnë me lodra, sytë e tyre janë ngulitur në derën hyrëse të shtëpisë. Ata po presin bukë. Në fytyrën e tyre ka shqetësim e jo padurim nga aroma e ushqimit e as vrapim të shpejtë drejt nënës për të marrë ushqimin ashtu siç rëndom bënë çdo fëmijë. Ca lot rrjedhin shpejt mbi fytyrën e Admirit trevjeçar, djalit më të vogël të familjes Morina në Lubishtë të Malishevës, duke mbuluar kështu lotët tjerë që më parë kanë lënë gjurmë të vajit të bërë për pak bukë.
Një bukë e vetme (rreth treqind gramë në tregun e Kosovës), e ndarë në gjashtë pjesë nuk mjaftoi për një mëngjes të bollshëm për të dhe katër motrat e vëllain e tij.
Ai nuk është ngopur, buka si ka mjaftuar, e qumështin ka ditë që se ka kërkuar me gojë. Një cucëll (kapëz për foshnjat, thithë) po e mban në gojë. Pështyma që po krijohej në gojën e tij kjo cucëll ka arritur ta “zëvendësojë” qumështin e ta mashtrojë atë që ta ndalë vajin, gjersa babai t’iu sjellë bukë.
Të zbathur, të sëmurë, në një shtëpi të pambaruar me lagështirë e gjysmë kulm, që e lejon shiun të depërtojë në shtretërit e tyre, gjashtë fëmijë (të moshës 14, 13, 11, 8, 5 dhe 3 vjet) në Lubishtë të Malishevës, po vdesin urie.
Familja tetë anëtarëshe e Hafir Morinës. (Foto: Laura Hasani)
Trupat e dy prindërve të tyre Hafir dhe Hidajete Morina tashmë janë shndërruar në skelet. Ata nuk hanë ushqim, ndodh dy ditë e më shumë duke e kursyer bukën për fëmijët e tyre, që t’ua japin ditëve të tjera, kur askush s’iu jep miell pa pagesë. Ditë të tëra pa miell, pa qumësht për fëmijët e vegjël, si dhe kthimi i kryefamiljarit Hafir Morina në shtëpi, pasi ka dalë të kërkojë miell duarthatë po përsëritet në pesë vjetët e fundit në këtë familje.
Kërkon miell për fëmijët
Ka dalë nëpër rrugë të Malishevës, Prizrenit…për të kërkuar miell që të ushqejë fëmijët e tij. Tërë paraditen askush nuk i fali bukë apo miell, edhe mesdita po mbaron pa gjetur bukë për fëmijët, kurse Hafir Morina vjen tek një vendim, që të vrasë vetën.
“Vendosa nëse nuk do të gjeja një thes miell me iu qu fëmijëve bukë në shtëpi ku me prisnin të vritem dhe jo vetëm. U nisa për shtëpi të marrë gruan dhe gjashtë fëmijët dhe të shkojë tek Ura e Fshejtë të hidhemi, nuk na duhet më asgjë jeta. Unë jam i papunë, kam dorën invalid, marrë 80 euro social që s’më mjaftojnë për barna të fëmijëve, pse duhet të jetoja mendova. Por, thash të provojë të hyjë dhe në market “Abi center” në Prizren ta kërkojë një thes miell nëse dhe këta s’më japin, u kry thash, po shkoj po i marrim dhe po vdesim. Në këtë market me dhanë një thes miell dhe pesë kilogramë sheqer”, rrëfen ai për gazetën “Zëri” përditshmërinë e zhytur në varfëri, si dhe lodhjen që i ka kapluar të dy prindërit për t’u përballur me jetën e rëndë, ku dora e shtetit iu është shtrirë vetëm me 80 euro ndihmë sociale në muaj, që i bie nga dhjetë euro për kokë banori të kësaj familje në muaj.
“Pasha këtë ditë të parë të muajit të shenjtë të Ramazanit, ka javë dal me lyp miell s’na jep kush, as do markete të mëdha ”, thotë ai.
Pranë sofrës ku numërohen kafshatat e bukës
Magjia e tyre është pa miell. Madje e shkundur aq sa nuk vërehet nëse ka pasur miell ndonjëherë në të.
“Tash do të hash pite “, i thotë Hafiri djalit të tij të vogël që sipas tij ka katër ditë që iu ka kërkuar pite, por miell kishte pasur vetëm sa për të gatuar nga një bukë në ditë, prandaj nuk kishin guxuar ta shpenzonin edhe për një pite më shumë dhe t’ia plotësonin dëshirën atij.
Shqetësimi nga pak po ikën nga fytyra e fëmijëve të kësaj familje, tani një thes miell hyri në shtëpinë e tyre. Por, qumësht nuk ka për vogëlushin, qumështi është luks për të. Edhe kur dikush iu jep një litër qumësht e që ndodh rrallë, atij nuk i servohet nga e ëma me shijen e tij të plotë.
“Më dhemb shpirti, po detyrohem, ia përziejë qumështin me ujë, ia qes pak sheqer, që t’i bëjë më gjatë ai qumësht”, thotë ajo derisa tregon një kuti qumështi të Vita-së të zbrazur dhe të grisur ngase Admiri e mban vazhdimisht në duar që të mashtrohet. Të dy prindërit tregojnë sesi nuk han vetë ushqim, që të ruajnë bukën për fëmijët.
“Nëse ne hamë sot me fëmijët, nesër fëmijët s’kanë çka hanë. Kështu që ne bukën tonë e ruajmë për ta. Dhe ndodh shkon një ditë e dy që ne nuk ushqehemi me gruan”, thotë Hafiri.
Kurse , Hidajetja rreth 40-vjeçare është zbardhur e tëra, dhe të duket sikur e ke takuar gjyshen e shtëpisë dhe jo nënën e fëmijëve. Ajo ka harruar madje kur ka ngjyrosur flokët.
Gjithë orenditë tjera janë të falura (të dhuruara), dhe si të vjetra që janë dhe të papërdorshme, prandaj gjithë familja flenë vetëm në një dhomë, e cila ka dyshemenë nga dërrasa dhe krejt në të tre sfungjerë… Por, kjo dhomë ka dhe lagështirë.
Muri i gëlqerosur sa për të mbuluar tullat dhe i palyer është zbardhur nga lagështira. Hafiri ka shitur 34 ari tokë sa kishte gjithsej për të ndërtuar shtëpinë që nuk u mbarua kurrë sepse një ari për shpejt e shiti nga 150 euro dhe parat nuk i mjaftuan. Për të ndalur shiun nga gjysmë kulmi ata kanë vënë kova në tavan, por bora nuk arrihet të ndalet. Kur bie borë, ai thotë se korridori i shtëpisë mbyllet nga bora që bie nga kulmi.
Të zbathur e pa çanta në shkollë
Në fqinjësi me ish-kryetarin e komunës, Isni Kilaj, dhe në pritje se mos po i viziton kryetari, Ragip Begaj, ashtu siç dhe ju ka premtuar, kjo familje nga Komuna nuk merr më shumë se socialin.
Fjolla, e cila ka mbaruar klasën e tetë, tregon sesi kur ka shi e borë, këpucët e saj të shqyera nuk e mbajnë ujin.
“Valla këmbët më lagen krejt kur shkoj në shkollë”, thotë ajo, kurse Admiri i vogël iu ka kërkuar prindërve një palë puma me drita sikur ato që iu ka parë fëmijëve të tjerë.
Ai tregon pumat e tij që në pjesën e përparme janë të hapura e që ngjasojnë me këpucën e Lulit të Vocërr të përshkruar në prozën e Migjenit. Fatkeqësisht proza e Migjenit e shkruar në vitin 1930, po gjallon tek shqiptarët në Kosovë dhe në vitin 2014. Hidajetja tregon sesi ecën deri në një orë më fëmijët e saj për të shkuar dhe marrë dru në mal me një karrocë të dorës, kur nuk është në shtëpi Hafiri.
“E Hafiri i falënderohet Zotit për motin e mirë që ka marrë dimrit, përndryshe druhet se i kishin vdekur fëmijët nga të ftohtit.
Nuk i kanë 30 euro ta operojnë djalin
Djali i vogël Admiri vuan nga një sëmundje e quajtur “bruhi” dhe për ta bërë synet (operuar) ashtu siç ju ka rekomanduar mjeku, Hafiri thotë se nuk i kanë 30 euro .
“Këtu në Malishevë shkova se çdo të enjte vjen mjeku, kur shkova më tha duhet 30 euro, i thash nuk kam, por më hjeku qafe ‘tha nuk jam unë përgjegjës’, dhe nuk ma bëri djalin synet”, thotë ai duke treguar se tash djali ka pengesa në urinimin, ose nuk urinon me ditë të tëra.
Edhe barërat që mjekët e Prishtinës ia kanë rekomanduar për djalin, ai thotë se nuk ia ka blerë. Ndërsa, nëna Hidajete thotë se përveç djalit në spitalin kishin dhe vajzën.
“Fëmijët nga të ftohtit dhe lagështira po urinojnë natën në gjumë, po kolliten… Pesë vjet që kemi dalë në këtë shtëpi, krejt më të falne i kemi senet, kush i ka gju na merr”, thotë ajo.
***
Të gjithë ju që dëshironi të ndihmoni Familjen Morina, telefononi në numrin 044 567 636 dhe kontaktoni direkt me zotri Hafir Morinën. Mirëpo për çdo pa qartësi ju mund të kontaktoni edhe në numrat e redaksisë ‘Zëri’, në 038 222 451, 038 249 071 si dhe në 044 951 515.
***
SHTOJCË E PASHTRIKU.ORG
SHERADIN BERISHA: KUR POLITIKANËT MILIONERË-NË SHQIPËRI DHE NË KOSOVËN PASUROHEN NË KURRIZ TË POPULLIT TË VARFËR !?
HAPE: https://pashtriku.org/index.php?kat=43&shkrimi=2459
