Roli i shtetit serb në organizimin e dhunës dhe kryerjen e krimit të gjenocidit në Bosnje dhe Kosovë
Nga Adnan Qaka
Dokumentet gjyqësore të Tribunalit të Hagës (ICTY), dekumentacioni arkivor i sigurimit shtetëror serb, si dhe analizat e organizatave të specializuara ndërkombëtare, japin një pamje të detajuar dhe të konsoliduar mbi rolin qendror të strukturave shtetërore serbe dhe të forcave të armatosura serbe të lidhura me to në konfliktet e Kroacisë, Bosnjës dhe Kosovës. Brenda kësaj arkitekture të dhunës së organizuar, figura e Željko Ražnatović – Arkan dhe udhëheqja e Sigurimit të Shtetit të Serbisë, përfshirë Jovica Stanišić dhe Franko Simatović, shfaqen vazhdimisht si aktorë kyç në planifikimin dhe zbatimin e operacioneve të dhunshme të drejtuara kundër popullsive joserbe.
Më 11 tetor 1990, Arkan formoi Srpska dobrovoljačka garda (SDG), e cila, siç dëshmohet në dokumentet e ICTY-it dhe në raportet operative të policisë së ish-Jugosllavisë, u krijua dhe u aktivizua me mbështetje direkte nga aparati shtetëror serb. Arkani, i identifikuar qysh para shpërthimit të luftërave si figurë e kriminalitetit transnacional dhe i lidhur me Sigurimin e Shtetit, u bë një element qendror në mobilizimin dhe përdorimin e forcave të armatosura në funksion të objektivave politike dhe strategjike të Beogradit.
Provat e pranuara në çështjet Martić, Karadžić, Milošević dhe Stanišić – Simatović dokumentojnë se njësitë e Arkanit morën pjesë në operacione të sinkronizuara ushtarake dhe policore në Kroaci dhe, sidomos, në Bosnje e Hercegovinë. Në zonat ku vepruan – Bijeljina, Zvornik, Bosanski Šamac, Doboj, Sanski Most dhe Trnovo – u kryen vrasje, deportime, zhvendosje të detyruara dhe përndjekje sistematike kundër popullsisë kroate dhe boshnjake. Këto akte, siç rezulton nga provat e administruara para Tribunalit, ishin pjesë e një politike të strukturuar të spastrimit etnik, të planifikuar në nivelet më të larta të aparatit shtetëror serb.
Në jurisprudencën ndërkombëtare tashmë është e konstatuar se në Bosnje janë kryer akte të krimit të gjenocidit më qëllim të shkatërrimit, tërsor ose pjesërisht të boshnjakëve si të tillë, veçanërisht në Srebrenicë në vitin 1995. Përtej Srebrenicës, analiza e provave të ICTY-së dhe e raporteve të hartuara nga hetues ndërkombëtarë tregojnë një model të qartë dhe të përsëritur të krimeve të kryera në zona të ndryshme të Bosnjës, model i cili përputhet me elementet e veprës së krimit të gjenocidit ashtu siç parashikohen në Konventën për Parandalimin dhe Dënimin e Krimit të Gjenocidit.
Në këtë kuadër analitik, roli i Arkanit, SDG-së dhe strukturave të Sigurimit të Shtetit serb duhet të konsiderohet si pjesëmarrje e drejtpërdrejtë në operacione që përbënin krime të gjenocidit. Një zhvillim i rëndësishëm u shenua kur Rezuluta 819 e datës 16 prill 1993 përfshiu për herë të parë termin “gjenocid” për të përshkruar veprimet e forcave të armatosura serbe në Bosnjën Lindore. E njëjta Rezolutë kërkonte që Serbia dhe Mali i Zi (RFJ-ja) të merrnin të gjitha masat e mundshme për ta ndalur gjenocidin.
Burime të ndryshme kanë konfirmuar se shërbimi sekret amerikan kishte informata lidhur me gjenocidin në Srebrenicë, duke përfshirë regjistrime të bisedave të përgjuara telefonike ndërmjet udhëheqësve ushtarak të RFJ-së dhe RS-së nga 17 qeshori i 1995. Po kështu, instituti Holandez për dokumentacionin e Luftës (NIOD), duke hetuar rolin e paqeruajtësve holandezë të OKB-s në rënien e Srebrenicës, zbuloi se më ose rreth 3 gushtit 1995, në Shtëpinë e Bardhë ishte zhvilluar një takim midis Carl Bildt-it dhe ish- zëvendëspresidentit amerikan Al Gore, bashkë më dy zyrtarë të tjerë. Në këtë takim, Al Gore kishte përmendur e lexuar komunikimet e përgjuara midis Millosheviqit dhe gjeneralit Mlladiq lidhur me ” rënien e Zonës së Sigurt”.
Po ashtu vlenë të thuhët së në bazë të Dokumentacionit të Këshillit Suprem të Mbrojtjes të RFJ-së tregon se, pas formimit të RSK-së dhe RS-së, ushtritë e tyre u financuan kryesisht nga buxheti i RFJ-së. Një nga përshkrimet e para të hollësishme të shkallës së kësaj ndihme u paraqit nga gjenerali Zhivota Paniq në një mbledhje të shkurtit 1993. Paniqi raportoi se 2500 oficerë komandues të ushtrisë jugosllave shërbenin në ushtrinë e RS-së dhe 700 në ushtrinë serbe të Krajinës.
***
Sa i përket Kosovës, edhe pse nuk ekziston një aktgjykim ndërkombëtar që përdor termin juridik “gjenocid”, provat e dokumentuara nga organizata ndërkombëtare, përfshirë Human Rights Watch, Komisionin e OKB-së dhe qindra raporte të tjera të specializuara, tregojnë se shteti serb kreu veprime të cilat përputhen në mënyrë të plotë me strukturën materiale të krimit të gjenocidit: vrasje masive, dëbime të detyruara, më qellim të shkatërrimit tërësor ose pjesërisht të shqiptarëve si të tillë, sulme të drejtuara ndaj identitetit etnik dhe dëm primarizues të popullsisë civile shqiptare. Raportet e dokumentuara në vitet 1998 – 1999 tregojnë edhe praninë e elementeve dhe rrjeteve të lidhura me Arkanin gjatë operacioneve represive dhe aktiviteteve kriminale të kryera paralelisht me forcat e armatosura të Serbisë.
Ndryshe nga Arkan, i cili nuk u gjykua për shkak të vrasjes së tij më 2000, përgjegjësia penale e Franko Simatović dhe Jovica Stanišić është e provuar me aktgjykim të formës së prerë. Tribunalit i Hagës konstatoi se ata ishin pjesë qendrore e Ndërmarrjes së Përbashkët Kriminale (UZP) të udhëhequr nga Slobodan Miloševiqi, duke organizuar, financuar, trajnuar dhe mbështetur operacionet e forcave të Arkanit dhe të forcave të armatosura serbe. Vendimi i Tribunalit konfirmoi se krimet e kryera në zonat e sipërpërmendura ishin rezultat i një politike shtetërore dhe jo i një konflikti spontan apo civil, dhuna ishte pjesë e një strategjie të organizuar dhe e planifikuar në nivel të lartë komandimi.
Dëshmitari i Prokurorisë së Tribunalit të Hagës Ratomir Taniq, ish-agjent i intelegjenës serbe dhe negociator në ekipin serb për normalizimin e marrëdhënieve në Kosovë në vitin 1996, dëshmoi se ky plan kishte egzistuar. Ai tha se Patkoi nuk ishte emër zyrtar operativ. Ndonëse nuk qe në gjendje të tregonte se kur ishte përdorur për herë të parë ky term. Sipas Taniqit, ky Plan ishte hartuar për t’u mbrojtur nga popullsia shqiptare e Kosovës, në rast të kalimit të saj në anën e një agresioni të huaj. Plani parashikonte vendosjen e Armatës Popullore Jugosllave në shtatë pozicione mbrojtëse në formë gjysmërrethi, nga ku forcat e saj do të neutralizonin pozicionet shqiptare. Sipas Taniqit, plani ishte nxjerrë nga arkivat e Armatës Popullore Jugosllave dhe ishte riaktivizuar në vitet 1990.
Në analizë të përgjithshme, dokumentet e Tribunalit të Hagës, raportet e institucioneve ndërkombëtare dhe provat e shumta të mbledhura nga hetues profesionalë gjatë dekadave të fundit, formojnë bazën e një konkluzioni akademik të qëndrueshëm: shteti serb dhe forcat te saja të armatosura, përfshirë forcat e Arkanit, ishin pjesë përbërëse e mekanizmit të dhunës që kontribuoi në veprimet që përbënin krime të gjenocidit në Bosnje dhe veprime me elemente të qarta të gjenocidit në Kosovë më qellim të shkatërrimit, tërësor ose pjesërisht, të shqiptarëve si të tillë. Roli i Arkanit dhe protagonistëve të tjerë në këtë strukturë është i dokumentuar gjerësisht dhe përbën komponent qendror për të kuptuar organizimin, qëllimin dhe mënyrën e zbatimit të këtyre operacioneve.
————–
LUFTA E BOSNJËS …
***
ALEKSANDËR VUÇIQI – GEBELSI I MILLOSHEVIÇIT DHE I LLASTUARI I PERËNDIM – LINDJES!
***
SHERADIN BERISHA: ‘PATKOI’ SERB – PLAN PËR SHFAROSJEN E SHQIPTARËVE
***
GJENOCIDI I PANDËSHKUAR I SERBISË KUNDËR SHQIPTARËVE DHE HEZITIMI PËR T’I NDJEKUR E GJYKUAR KRIMINELËT!
***
PËRGJEGJËSIA E FUQIVE TË MËDHA PËR GJENOCIDIN NË SREBRENICË!
***
FYTYRA E BARBARËVE TË SHEKULLIT XX!
***
GJENOCIDI NË SREBRENICË ISHTE PRELUDI I NDARJES SË BOSNJË DHE HERCEGOVINËS NË FEDERATËN KROATO – BOSHNJAKE DHE REPUBLIKA SRPSKA!
***
SPASTRIMI I KOORDINUAR ETNIK NË BOSNJË DHE HERCEGOVINË, KRIJOI REPUBLIKËN SERBE DHE FEDERATËN KROATO – BOSHNJAKE, ME QËLLIM TË PARANDALIMIT TË NJË SHTETI ISLAMIK NË EUROPËN JUGLINDORE!
***
PSE HESHTI CIA AMERIKANE NË KOHËN KUR PO KRYHEJ GJENOCIDI NË SREBRENICË DHE JO VETËM?!
***
Vendimi gjyqësor
https://srebrenicamemorial.org/bs/stranica/presude/28
***
Gjenocidi në Srebrenicë
https://www.irmct.org/specials/srebrenica20/index.html?utm_source=chatgpt.com
***
Transkripti i seancave të Asamblesë së popullit serb në Bosnje dhe Hercegovinë / Asamblesë Popullore të Republikës Srpska 24.10.1991 – 21.02.1996
https://srebrenicamemorial.org/app/?utm_source=chatgpt.com
© Pashtriku.org
